Ruim 1500 mensen liepen mee met de Rotterdamse klimaatmars, de grootste mars in de havenstad tot nu toe. Omstanders die kwamen voor de Wereldhavendagen reageerden positief op de demonstranten. Een groep van samenwerkende burgerinitiatieven, belangenverenigingen en politieke partijen deden met de mars een oproep voor progressief Rotterdams klimaatbeleid. De stoet liep over ‘de Zwaan’ richting Wilhelminapier, het hart van de Wereldhavendagen, maar men mocht van de gemeente de pier niet op.

De Rotterdamse haven, de grootste van Europa, is verantwoordelijk voor een vijfde van de totale Nederlandse CO₂ -uitstoot. “We moeten de Haven bevrijden van de fossiele wurggreep”, sprak Vatan Hüzeir, van het Rotterdams Klimaat Initiatief bij de start van de klimaatmars. “Het overgrote deel van het havenbedrijf is in bezit van de gemeente. De haven is dus eigenlijk van ons! Wij eisen dat de gemeente de controle terug neemt over de klimaat- en energiestrategie van onze haven.”, aldus Hüzeir.

Marjolein Moeijes, mede-organisator van de mars: “De haven is al meer dan 150 jaar een begrip in Rotterdam en altijd onderhevig geweest aan verandering. De realiteit van klimaatverandering vraagt erom dat de haven nu fossielvrij wordt. Nu is de haven vooral sterk in kolen, olie, en gas. Als het aan ons ligt pakt de gemeente de grote vervuilers aan, wordt de fossiele energie uitgefaseerd, en de uitstoot van de haven drastisch verlaagt. Onze gemeenteraad moet kortom de leiding nemen en ruimte creëren voor een nieuwe en schone Rotterdamse haven.”

Europarlementariër Kim van Sparrentak zegde toe zich in Brussel hard te maken voor groene scheepvaart en een duurzamere Rotterdamse Haven. Margot Kranenburg van FNV Rotterdam riep aan het einde van de mars op tot het opzetten van een ‘kolenfonds’, waarmee havenarbeiders begeleid worden naar een baan in de hernieuwbare energiesector. Ze riep daarnaast namens de vakbond ook op om mee te doen aan de (internationale) Klimaatstaking op vrijdag 27 september in Den Haag.

Vatan Hüzeir speech Rotterdamse Klimaatmars, 8 september 2019

“Beste mensen, mijn naam is Vatan Hüzeir, en namens het Rotterdams Klimaat Initiatief, de burgerbeweging die sinds 2016 al in actie komt tegen klimaatverandering in onze stad, in onze regio, heet ik jullie allemaal heel erg welkom bij de nieuwste editie van de Rotterdamse Klimaatmars!
Het is geweldig om jullie hier te zien. Want laten we maar meteen duidelijk zijn. Wij zijn hier niet voor de leuk, of omdat het onze hobby is, of omdat we toch al vrij waren vandaag.

Nee. Dit, is geen, grap.

Vandaag nemen wij onze verantwoordelijkheid als burger. Vandaag eisen wij dat onze gemeente de regie terugpakt over het falende klimaat- en energietransitiebeleid van het Havenbedrijf Rotterdam!
Laten we er geen doekjes omheen winden. Zoals het er nu voor staat is de Haven medeplichtig aan klimaatontwrichting. Daar, bij het Havenbedrijf, netjes in pak, daar worden de mouwen opgestroopt en de handen vuil gemaakt. Natuurlijk; jij en ik kunnen minder vliegen, afval recyclen, minder vlees eten. Maar dat is niet het probleem. Van alle uitstoot in Rotterdam komt 90% procent … 90% procent … komt van de haven. Sterker nog, de haven produceert in zichzelf, maar liefst een vijfde van alle Nederlandse CO2-uitstoot! Als Nederland wat aan het klimaat wilt doen, dan staat of valt dat bij wat er in Rotterdam gebeurt.

Dus vergis jullie niet beste mensen, de klimaatklapper, die maken we in de haven.
Die moet zijn uitstoot verlagen en de uitstoot van de industrieën aldaar. Dat lukt ze niet. Al jaren niet, de uitstoot neemt toe.
Bovendien ontwricht de haven het klimaat op allerlei andere manieren. Daar hebben ze het liever niet over tijdens de wereldhavendagen. Maar laten wij dat wel doen. Het is alleen maar eerlijk om even wat licht te schijnen op deze schaduwzijde. Juist nu.

Wat denk je bijvoorbeeld van het feit dat bossen worden gekapt, verwerkt tot houtkorrels en naar Rotterdam verscheept, om hier te worden verbrand in de kolencentrales? Slecht voor het klimaat. Die bossen halen CO2 juist uit de lucht. Toch wordt in Rotterdam bijna een miljard euro verbrand aan belastinggeld verbrand aan dit soort sjoemelhout. Wij vragen: neemt de haven verantwoordelijkheid?! Vanuit de haven worden ook enorme hoeveelheden kolen door verhandeld naar het buitenland. Rotterdam is simpel gezegd de grootste kolendealer van Europa. Bij verbranding van die kolen alleen al wordt een hoeveelheid CO2 uitgestoten die gelijk staat aan de helft van de Nederlandse CO2-uitstoot. Maar… de haven verlengde onlangs doodleuk het contract hiervoor met nog een kwart eeuw! Wij vragen: neemt de Haven verantwoordelijkheid?!

We weten ook dat het Havenbedrijf foute havens ontwikkelt in Brazilië, Oman, en Indonesië. Daarmee wil de haven nieuwe stromen opzetten aan kolen, olie, en gas van-en-naar-zichzelf, ten koste van de lokale bevolking en natuurlijke omgeving. In Brazilië gaat het ook nog eens om soja en graan waarvoor mogelijk bosrijke gebieden worden verbrand. Het havenbedrijf tuigt dus klimaatontwrichtende industrieën op en maakt er verre economieën nog decennia lang van afhankelijk. Wij vragen: neemt de Haven verantwoordelijkheid?! Nee! De haven doet dat niet. Die heeft er namelijk vooral belang bij die industrieën te behouden en te vergroten waar het nu al enorm op leunt. De fossiele energie industrie
En daar gaan wij niet mee akkoord! We moeten de haven bevrijden van de fossiele wurgreep. En wel nu.

Doen we dat, dan ondervinden wij daar zelf de gevolgen van. Tegen 2030, dat is al over tien jaar beste mensen, over tien jaar al zal Rotterdam jaarlijks meer dan 200 miljoen euro kwijt zijn aan klimaatschade. Dat is meer dan welke andere Europese kuststad dan ook. Dat verzin ik niet, dat zeggen de wetenschappoers. En dat bedrag wordt waarschijnlijk nog veel hoger door extreme weersomstandigheden.

Ik wil maar zeggen: we hebben geen luxe van tijd meer. De klok tikt door, het is al de hele tijd te laat, en doorsnoozen kost bakken geld. En de haven, de haven snurkt lekker verder.
En morgen, morgen is het weer, voor de zoveelste keer, maandag bij het Havenbedrijf … en bouwt de baas en ex-Shell man Allard Castelein gewoon verder aan een grijs imperium terwijl Rotterdam verzuipt.
Maar … en dit is een grote maar …
Het overgrote deel van het havenbedrijf is in bezit van de gemeente. Die is grootaandeelhouder. De haven is dus eigenlijk van ons!
En vandaag geven wij de gemeente het volle mandaat in te grijpen, en de controle terug te nemen over het falende klimaat en energiebeleid van de haven.
Wij hebben alvast wat ideeën voor hoe dat eruit kan zien. Die gaan we de komende tijd delen. Maar voor nu alvast een korte selectie.

1. De gemeente neemt in de statuten van het havenbedrijf op dat die zich inzet voor het leefklimaat van de stad en regio Rotterdam, ook als dit ten koste gaat van winst. Deze bepaling stond al zo in de originele statuten, maar werd later geschrapt door de gemeente zelf. Maak deze fout ongedaan. Dan wordt het in de toekomst moeilijk om nog meer nutteloze investeringen te doen in al een stervende fossiele industrie.

2. Als grootaandeelhouder gaat de gemeente meebeslissen bij de klimaat- en energiestrategie van de haven. De invloed van de gemeente gaat omhoog, de invloed van de fossiele industrie gaat omlaag. Nu kunnen haventarieven bijvoorbeeld alleen verhoogd worden als de industrie daarmee zélf instemt. Stop deze absurde situatie en verhoog eenzijdig de prijs voor klimaatontwrichtende praktijken zoals de kolenoverslag. Eind volgend jaar al kunnen deze prijzen gewoon omhoog.

Dwing tegelijkertijd transparantie af bij de politieke lobby van de industrie. Nu is het volstrekt onduidelijk wanneer welke bedrijven en lobbyclubs welke politici, ambtenaren en Havenbedrijf medewerkers ontmoeten, en waarover ze dan spreken. Dat kan niet! Anno 2019, het is twee voor twaalf.

3. Drié. Sluit de twee kolencentrales op de Maasvlakte, uiterlijk volgend jaar in 2020. Hierdoor houdt Nederland zich aan de verplichte vermindering van de co2-uitstoot in lijn met de Urgenda klimaatzaak. Sluiting is bovendien goedkoop. Het kost een gezin ongeveer vijf kopjes [koffie] per jaar.

En zo zijn er nog meer dingen die je kunt doen. Introduceer een kolentaks. Zet dus een prijs op kolen die bestemd zijn voor de export.=
En uiteraard moet er een fonds komen waarmee havenarbeiders begeleid worden naar werk in de hernieuwbare energiesector. Onze havenhelden zijn keihard nodig daar.
In dit soort maatregelen ligt de sleutel om de Haven weer dienstbaar te maken aan Rotterdam. Wij komen met de ideeën, wij komen met de mensen, wij brengen het tot hier.
Maar om dit alles te laten slagen, hebben we nog een snufje politieke wil nodig. Als die wil er is, lukt alles. En zo niet ,… dan gaan wij ervoor zorgen dat het alsnog lukt. We will make it happen.
Want zeg nou eerlijk kijk even om je heen, hoe kun je deze stad nou niet de allermooiste toekomst wensen.
Mensen, volg het Rotterdams Klimaat Initiatief online, doe mee met onze acties de komende tijd, we hebben iedereen. Het is aan ons allemaal en aan niemand anders. Ik zie u in de Mars!

Dank u wel.”