Berichten

Zonnige aftrap van de Rotterdamse Parkenmaand in het Museumpark

Rotterdamse Parkenmaand is afgetrapt vandaag 30 april bij het Natuurhistorisch Museum Rotterdam in het museumpark. In de hele maand MEI zijn er meer dan 100 activiteiten in de Rotterdamse Parken. Op www.parkenmaand.nl zijn ze allemaal te vinden EN meestal gratis.

Groenrede(n)

Marjolein Moeijes van Rotterdam Nationaalpark hielt een (groen)hart 💚 verwarmende Groenrede(n). De Groenrede(n) 2023 is hier te bekijken (helemaal onderaan de complste tekst en te downloaden als Pdf. Groenrede(n) 2023 Marjolein Moeijes):

Aftrap door Ellen Verkoelen

Ellen Verkoelen – de voorzitter van de raadscommissie buitenruimte – trapte vervolgens samen met twee Rotterdamse boswachters de Parkenmaand af (letterlijk dus 🟢).

Gasten op het podium

Met na de aftrap een spectaculaire voorstelling van de Compagnie with balls en een aantal gasten op het podium geïnterviewd door Suzanne Mulder:

🌱 Acteur John Buijsman die op 20 mei de opluchtvoorstelling De Recreanten speelt op het volkstuinpark VTV Blijdorp.
🌱 Koen Marks en Anne Karin ten Bosch over het initiatief Stadsparkwest.
🌱 Femke Schot over Struinen op de Oude Plantage(parkprogramma op 21 mei).
🌱 Dokter Biemans over #righttochallenge in de praktijk op Park 1943 (excursies iedere woensdagochtend en vrijdagochtend in MEI).
🌱 Sarhan Hacene met het bijzondere verhaal over de Koningsboom.

Een mooi videoverslag.

De Kleurbende

En de kinderen konden aan de slag in de Kleurbende van het Rotterdams Volkstheater. Kleien aan de stad van de toekomst.

Het hele parkenprogramma in mei (meer dan honderd programma’s) is te vinden op 📲 www.parkenmaand.nl 🌳

Powered by

📷 : Tom Pilzecker.

GROENREDE(N) 2023 door Marjolein Moeijes –  Nationaal Park Rotterdam

Als kind woonde ik al in Rotterdam. Vanuit mijn slaapkamer aan de voorkant van het complex keek ik uit op een groot parkeerterrein voor auto’s. Buiten spelen deed ik aan de achterkant van het gebouw op een stenige binnenplaats. Mijn buiten activiteiten waren dan ook voornamelijk knikkeren, stoepkrijten en skeeleren. Allemaal hobbies die goed gepaard gaan met stoeptegels en asfalt. Groen leek geen grote rol te spelen in mijn leven, maar dat heb ik dan ook niet heel bewust gemist.

Mijn groene verhaal begint pas vele jaren later, zo’n 4 jaar geleden. Ik hield me steeds meer bezig met bijen en bloemen. Ik leerde over hoe slecht het is gesteld met de wilde bijensoorten in Nederland en over hoe zij de dupe zijn van het grote gebruik van landbouwgif in Nederland.

Bij een lezing leerde ik over de wilde tulp, hoe deze oorspronkelijk een hele open vorm had waar bestuivers makkelijk bij het stuifmeel konden. Maar dat mensen de bloem zijn gaan doorkweken naar de gesloten vorm die die nu heeft, omdat ze dat mooier vinden. De bestuivers hebben helaas niks aan die dichte tulpen.

Niet lang daarna kwam er een kritisch stukje online over de narcissen die overal geplant werden door de gemeente, en hoe deze geen natuurwaarde meer hebben. Ook volledig doorgekweekt voor het oog van de mens.

Die lente van 2019 wandelde ik in de buurt van de Bergse Plas. In de perkjes en langs het water groeiden vrolijke gelijke narcissen. Ik besloot ze van dichtbij te bekijken want ik wilde het met mijn eigen ogen zien.

Ik zakte op mijn knieën tussen de narcissen. Het was inderdaad stil. Geen opvliegende beestjes, geen gezoem. Ik bestudeerde de gele bloemhoofden, ze waren leeg. En ook ik voelde een enorme leegte.

Ik was met stomheid geslagen. Wat wij als stadsbewoners als natuur zien is dus eigenlijk nep, vermenst, aangepast, verpest. Ik voelde me verloren. Ik wilde de bijen helpen maar realiseerde me dat ik niks wist. Ik wist niet eens hoe een natuurlijke plant eruit ziet.

Op dat moment realiseerde ik me hoe ver ik af stond van de natuur en hoe ongelukkig ik daarmee was. Ik realiseerde me dat als ik iets van waarde wilde betekenen in de hele biodiversiteitscrisis, dan zou ik eerst moeten leren over de natuur. Maar waar moest ik in hemelsnaam beginnen?

Ik besloot om te beginnen bij de planten. Schreef me in voor een plantencursus bij Floron en leerde over de 50 meest algemene soorten. Het ontwakende een vuur in mij. Overal waar ik kwam begon ik gepassioneerd wilde planten te fotograferen, Ik maakte vaker wandelingen in stad en daaromheen met de hoop om nieuwe planten te ontdekken, daar  mooie foto’s van te maken en deze te delen op sociale media.

Ik begon met een andere blik, met een ecologische bril zou je kunnen zeggen te kijken naar de stad waar ik leef, Rotterdam. Het heeft mn leven stukken leuker gemaakt! Ik voel me vaak verwonderd door wat ik tegenkom, en vrolijk omdat ik van alles herken. En nieuwsgierig omdat er altijd wat nieuws te ontdekken of te proeven valt.

Met de ecologische bril op mijn neus begon ik te zien dat ook de stad ook natuur is! Veel dieren en planten hebben zich hier gevestigd, zij zien de stad eigenlijk als een soort rots landschap. Ik leerde dat meer dan 10% van de Nederlandse soorten de stad als leefgebied hebben. Tegenwoordig is de biodiversiteit in steden zelfs groter dan op het platteland, en de biodiversiteit in steden blijft toenemen.

De stad is dus een vluchtplaats geworden voor diverse soorten, als bij kun je tegenwoordig beter vertoeven in de stad dan op een boerenveld vol engels raaigras. Onderzoek toont aan dat steden een belangrijke rol kunnen gaan vervullen in het behoud van bijen en andere bestuivers. Een idee waar ik erg enthousiast van word.

Het nadeel van de ecolgische bril is dat je gaat zien wat er allemaal onnodig fout gaat in Rotterdam. Denk aan de ambitieus grote bouwprojecten die overal oprijzen, panden van voornamelijk van glas en staal waar dieren helaas niet veel meer mee kunnen dan zich te pletter vliegen tegen de ramen.

En vaak gaan deze nieuwe gebouwen ten koste van groene verbindingszones, stadsranden en er worden zelfs regelmatig stukjes van onze parken afgesnoept. En ook de volkstuinverenigingen zijn niet meer veilig.

De parken die we hebben worden steeds vaker gebruikt voor grote evenementen. Wat het moeilijk maakt voor de inwoners van de stad, mens en dier om daar rust te vinden. Rust die we soms allemaal afentoe zo hard nodig hebben.

En zo kan ik nog wel even doorgaan, of wacht ik ga gewoon nog even door… (poging tot grap!)

Al het groen wordt kort gehouden, voor de netheid en veiligheid. Sommige grasvelden worden tot wel 22 x keer per jaar gemaaid! Zo maken we het bestuivers en andere insecten en kleine zoogdieren ontzettend moeilijk om te overleven.

Openbare verlichting staat in ruime overvloed ook ’s nachts in parken te branden, wanneer er geen mens komt. Hierdoor worden nachtdieren zoals vleermuizen verstoord

And last but not least in dit lijstje van wat er niet goed gaat in Rotterdam.

Helaas wordt er ook een heel mooi stuk stadsnatuur bedreigd. Tot mijn grote verdriet heeft de wethouder een brug aangekondigd als oeververbinding tussen de Esch en de Veranda. Daar waar het meerjarige participatietraject liet zien dat omwonenden een grote voorkeur hebben voor een geboorde metrotunnel kiest hij ervoor om toch met een brug de auto’s verder te faciliteren in de stad.

Deze brug komt met een enorme prijs. Natuurpolder de Esch, een prachtig verwilderd natuurgebied met wonderschone biodiversiteit zou hiervoor afgegraven moeten worden. Dit mogen we niet laten gebeuren. Met de aanleg van een geboorde metrotunnel blijft de natuurpolder gespaard. Ik zou zeggen tegen de wethouder spaar nog even door voor die tunnel en don’t mess with the Esch. 

Dit allemaal laat zien dat het tijd is voor nieuwe ideeën, een nieuwe cultuur en nieuwe identiteit voor onze stad! Laten we samen een beweging bouwen voor een groene gezond en wilde stad! Een beweging die ons weer dichterbij de natuur brengt.. Een beweging met positieve impact!

Als wij ons bekommeren om de aarde dan focussen we ons vooral op het reduceren van onze negatieve impact. Denk aan geen vlees meer eten, minder vliegen. Maar naast onze negatieve impact verminderen kunnen we ook onze positieve impact vergroten en dat gaat het makkelijkst in je eigen leefomgeving. Door biologische zaadjes te planten, voor inheemse planten te kiezen of het beste nog gewoon te laten groeien wat er van nature op komt kun je direct een positieve impact hebben op de biodiversiteit in je omgeving.

En er is nog veel meer wat je kunt doen, of je nou een geveltuin aanlegt, je eigen eten verbouwt, een vogelhuisje ophangt, kinderen mee naar buiten neemt, vlinders gaat tellen of kruiden gaat plukken in het park. Al die handelingen brengen ons dichterbij de natuur en de natuur dichterbij ons.

Velen van ons weten denk ik al al hoe voldoenend het is om een vol stuifmeel geladen bij te zien afvliegen van een plant die je zelf geplant hebt, of om vogeltje te zien nestelen in een huisje wat je opgehangen hebt. Of het voldane gevoel van tientallen tegels wippen om ruimte te maken voor groen. Het geeft hoop om de impact van je acties positief te zien uitwerken.

En over die hoop, daar gaat Nationaal Park Rotterdam over. Over al die kleine beetjes die we samen kunnen bijdragen. Als we allemaal verantwoordelijkheid nemen voor de vierkante meters om ons heen, de plek waar we werken, waar we wonen en waar we recreëren.  Dan bouwen we samen Nationaal Park Rotterdam.

En al die stukjes groen die we samen gaan beheren vormen dan de stepping stones

voor de flora en fauna in de stad.  Balkonnetjes, tuintjes, poeltjes, samen vormen ze een biodivers stadslandschap. En we gaan door tot er zoveel stukjes groen bestaan dat alles met elkaar wordt verbonden. Zo kan de biodiversiteit echt floreren, en de mens ook.

En het is belangrijk dat iedereen mee gaat doen. Daarom werven we rangers voor Nationaal park Rotterdam. Iedereen kan ranger worden, ook jullie! Als ranger geef je op je eigen manier invulling aan het bouwen aan nationaal park Rotterdam en neem je anderen daarin mee. Zo bouwen we samen een beweging die blijft groeien.

Nationaal Park Rotterdam heeft een manfiest. Ik zou jullie allen willen uitnodigen om dit manifest op de website te ondertekenen en om daarbij na te denken over hoe jij, of jouw bedrijf of organisatie gaat bijdragen aan Nationaal Park Rotterdam. Welke positieve impact wil je maken?

De Nationaal Park Rotterdam beweging staat voor:

  • Gezondere levens en meer sociaal welzijn voor de inwoners van Rotterdam; meer verbinding met de natuur en met elkaar.
  • Meer wildlife, bomen en bloemen. We laten de natuur meer haar gang gaan
  • Natuurlijke habitats, schonere lucht, water, zee en land
  • Tijd buiten met elkaar door middel van cultuur, kunst, spelen, wandelen, fietsen,eten etc
  • Meer lokaal verbouwd voedsel en verantwoordelijke consumptie; minder voedselverspilling en minder voedsel van ver weg.
  • Samen werken, delen, beslissen en van elkaar leren; iedereen denkt en doet mee.
  • Groen inzetten om gelijkheid en rechtvaardigheid te stimuleren; gezonde voeding en groene buitenruimte voor iedereen!

Tot zover het manifest. En graag stip ik nog even de urgentie aan.

Want het is erg slecht gesteld met de biodiversiteit in Nederland, nergens in Europa gaat het zo slecht als in Nederland. Momenteel is er nog maar 15 procent over van de omvang van inheemse planten- en diersoorten die we in 1900 in ons land hadden.

En wij zijn afhankelijk van die biodiversiteit. Wij zijn afhankelijk van de diensten die de natuur ons levert. De natuur kan wel zonder ons maar wij kunnen niet zonder de natuur.

Een grote oorzaak is natuurlijk de intensieve landbouw waar de hoeveel stikstof in het milieu sinds jaren 50 is verdubbeld Ook wordt er nog steeds jaarlijks 5 miljoen kilo aan gif gebruikt in de Nederlands landbouw.

Maar naast dat is er ook is er een gebrek aan ruimte voor natuur. Maar liefst 24% van het Nederlandse oppervlak is bebouwd of bestraat, en we zijn Europese koploper op het gebied van verdere versteniging.

*zucht*

​​We leven in de zesde massa-extinctie golf, wereldwijd worden 1 miljoen plant en diersoorten met uitsterven bedreigd. Dat is 1 op de 6 soorten die er bestaan. En dit keer komt die massa-extinctie niet door een enorme vulkaanuitbarstingen of de inslag van een meteoriet. Dit keer zijn wij de oorzaak: de mens.

Maar als wij de oorzaak zijn van het probleem dan kunnen we wellicht ook de oplossing zijn? Onderzoek heeft aangetoond dat hoewel inheemse volkeren minder dan 5% van de wereldbevolking omvatten zij gezamenlijk 80% van de biodiversiteit in stand houden. Dus het kan wel. De mens is in staat om samen met de natuur te leven en om onderdeel te zijn van een gezond ecosysteem.

Laten we hier in onze stad bouwen aan nieuwe cultuur en een andere invulling van onze buiten ruimte zodat ook wij als stadsbewoners onze balans kunnen vinden als onderdeel van een gezond ecosysteem. Graag nodig ik jullie even uit om je voor te stellen hoe dat eruit zou zien (en je mag je ogen even dicht doen, om het nog wat beter te kunnen leven) terwijl ik de volgende vragen voorlees..

  • Wat als we in Rotterdam schone lucht zouden kunnen inademen?
  • Wat als we 100.000 nieuwe bomen zouden planten én alle bestaande bomen oud zouden laten worden.
  • Wat als alle daken van Rotterdam parken zouden hebben?
  • Wat als onze stadsparken en groengebieden beschermd zouden zijn?
  • Wat als we allemaal een moestuin zouden hebben?
  • Wat als we allemaal meer tijd buiten zouden doorbrengen?
  • Wat als er in de stad meer wilde dieren zouden leven?
  • Wat als Rotterdam een Nationaal Park zou zijn?
  • Doe je mee? Dankjewel.

We staan nu op een tweesplitsing. Gaan we richting een dode planeet.

Aan de ene kant een dode planeet, waar we eindigen als we zo door blijven gaan. Een planeet die overbevist is. Waar industrieele landbouw met gif en kunstmest de bodem zodanig heeft verpest dat er niets meer groeit en waar geen insecten meer zijn. Waar het geluid van vogelzang ontbreekt, want zonder insecten geen vogels.

Aan de andere kant hebben we een leefbare planeet, die niet alleen overleefd maar letterlijk en figuurlijk bloeit. Rotterdam is daar een nationaal park.

En laten we dat ons even voorstellen, hoe dat er uit ziet.

Laten we allemaal even de ogen sluiten (wie zich daar gemakkelijk bij voelt). Adem rustig in en rustig uit. In en uit, stel je voor dat je omringd word door bomen, honderden bomen.  De bomen voeden je met frisse lucht om in te ademen. Adem al die frisse lucht maar eens in en weer uit. Voel hoe je een bent met alles om je heen, hoe al het leven op aarde met elkaar is verbonden. Houd je ogen nog even dicht als je wilt en laat je fantasie haar wilde gang gaan bij de volgende vragen:

  • Wat als alle daken van Rotterdam parken zouden hebben?
  • Wat als onze stadsparken en groengebieden beschermd zouden zijn?
  • Wat als we zouden kunnen zwemmen in onze schone rivieren?
  • Wat als we allemaal een moestuin zouden hebben?
  • Wat als we dichterbij de natuur zouden leven?
  • Wat als we allemaal meer tijd buiten zouden doorbrengen?
  • Wat als er in de stad meer wilde dieren zouden leven?
  • Wat als Rotterdam een Nationaal Park zou zijn?
  • Dankjewel.

 

Aftrap 9de Parkenmaand in het Museumpark

Zondag 30 april wordt de Rotterdamse Parkenmaand afgetrapt in het Museumpark na de traditionele groenreden(n) die dit jaar wordt uitgesproken door Marjolein Moeijes. De aftrap wordt zoals ieder jaar omlijst door muziek en (straat)theater. Op het podium bij het Natuurhistorisch Museum nodigt Suzanne Mulder een aantal groene intiatiefnemers uit op het podium voor een interview. Je bent vanaf 13.00 uur welkom!

Marjolein Moeijes

Marjolein Moeijes (31) is stadsnatuurliefhebber en de initiatiefnemer van de campagne ‘Nationaal Park Rotterdam‘. Vanuit een netwerk van groene initiatieven werkt ze aan ee nieuwe identiteit voor de stad, die van een nationaal park. Wat als onze stad tien keer groener zou zijn? Wat als er hier meer wilde dieren zouden leven? En wat als we ons eten zouden kunnen plukken in onze eigen stad?

Marjolein stond in de ‘Duurzame Jonge 100. Ze was een van de organisatoren van de grootste klimaatmars ooit in Rotterdam, want: “Rotterdam is wel de plek waar ik toch steeds thuiskom.” , aldus Marjolein. Op 30 april spreekt Marjolein de jaarlijkse Groenrede(n) uit.

De Parkenmaand in mei

De Rotterdamse Parkenmaand gaat verhuizen naar mei. Zaterdag 29 april 2023 wordt de Parkenmaand geopend in het Museumpark (13.00 uur).  Met zoals gebruikelijk ook weer de Groenrede(n) en de officiële aftrap. De Parkenmaand is een initiatief van het Parkenoverleg en het Rotterdams Milieucentrum.

De Rotterdamse Parkenmaand is in de afgelopen jaren uitgegroeid naar een groen evenement in de Rotterdamse parken met zo’n honderdveertig activiteiten (2019 /2020). Wandelingen, tochten, workshops maar ook steeds meer culturele programmering zoals ‘Dansen in het Park’, concerten en films.

Er werd een mooi boekwerkje gemaakt voor de sponsors en fondsen. Met meer budget kan er meer publiciteit gemaakt worden voor de groene activiteiten en naast de vele wandelingen en workshops ook culturele activiteiten worden georganiseerd. Bekijk het hieronder:

Het jaarverslag van het Rotterdams Milieucentrum

Hieronder het jaarverslag 2020 van het Rotterdams Milieucentrum. We hebben met een kleine club medewerkers en veel enthousiaste vrijwilligers weer veel gedaan in een jaar dat anders was dan alle voorgaande jaren. Van Gezond Verkeer tot de parkenmaand, van milieucoachcursussen, Plan Boom tot wormenhotels en de DakAkker. Blader hier onder eens door ons verslag heen (met mooie foto’s van Karin Oppelland en Tom Pilzecker). Je kunt het verslag ook onder aan de pagina downloaden als pdf..

Met dank aan onze sponsors en financiers: De Postcode Loterij, de Provincie Zuid Holland, de gemeente Rotterdam, de stichting Droom en Daad, het Elise Mathilde Fonds en Bevordering Volkskracht. 

Het verslag als PDF:
RMC_werkverslag.1MB.2020

Nieuwjaarsbijeenkomst van het Rotterdams Milieucentrum

Geen Groeneconferentie vorig jaar vanwege de coronamaatregelen maar wel een nieuwjaarsbijeenkomst van het Rotterdams Milieucentrum. Vrijdag 22 januari werd de bijeenkomst uitgezonden via ZOOM en op Facebook vanuit de studio van de ‘Ruimte voor ideeën’. 

Bekijk de hele bijeenkomst terug op het filmpje:

(Hieronder het verslag gemaakt door Stéphan Lam, voorzitter van de GROENE T)

Wat als eerst opvalt: wat zijn er prachtige initiatieven in Rotterdam om de stad groener en biodiverser te maken! Een kort terugblik, waarin we geleerd hebben dat ‘gewoon doen’ werkt, mensen echt wel in beweging te krijgen zijn én dat vele kleine beetjes bij elkaar impact kunnen maken.

Column Inge Janse

Inge Janse trapt af met een column. Hij pleit voor de boombond, waar iedere Rotterdam een boom toegewezen krijgt. Zo kun je ‘bonden’ met de boom. Een relatie aangaan. Als de boom dood gaat, dan gaat het hout naar jou. Voor je eigen doodskist. Of een wiegje. Overlijd jij eerder dan de boom? Dan komt er een prachtig plakaat op de boom, voordat de boom naar een andere Rotterdammer gaat. Komt de boom in de schaduw te staan door een megalomaan bouwproject te staan, dan mag je voor jouw boom opkomen. Als we relaties aangaan met bomen, dan wordt de stad vanzelf groener. Lees de volledige column hier.

Plan Boom

Max Zevenbergen van Plan Boom vertelt dat er 1 biljoen bomen nodig zijn om opwarming van de aarde tegen te gaan. Plan Boom is een landelijk project dat daar een steentje aan bij wil dragen en heeft de ambititie om 10 miljoen bomen te planten in Nederland. Dit helpt hoeveelheid CO2 te verminderen. Ook wordt Nederland op die manier mooier en groener. Plan Boom werkt samen met Rotterdams Milieucentrum. In de regio Rijnmond moet Plan Boom nog wel op stoom komen, omdat er nog weinig plekken zijn waar je een boom kwijt kunt. De ambities voor Rotterdam is  veel bomen aanplanten zodat de stad mooi groen wordt en de stad aantrekkelijker wordt. Voor zowel bewoners als bezoekers. Meer op planboom.nl.

Cooldowncity

Charlotte van der Heijden heeft Cool down City opgericht. Met Cool Down City moedigt ze Rotterdammers aan om hun stad zelf met bomen te verkoelen. Dit doet ze door bomen te verzamelen, ze gratis weg te geven, mensen te inspireren en ze te informeren. Zij wil dat mensen meer met bomen aan de slag gaan. Daarom heeft ze in een jaar tijd al meer dan 1.000 bomen uitgedeeld aan Rotterdammers. Die komen terecht in tuinen, op balkons en op dakterassen. Ze geeft tips over hoe bomen daar kunnen groeien. Door deze activiteit krijgt ze ook een goed beeld wat Rotterdammers graag willen, zoals bomen die veel schaduw geven. Haar ambitie? Dat er meer bomen geplaatst worden en dat mensen leren over bomen. Om dit te verwezenlijken heeft ze de Bomenparkeerplaats bedacht, waar mensen in hun eigen wijk bomen kunnen brengen en halen. Heb je iets groens dat je weg doet? Cool Down City neemt het aan en deelt het vervolgens weer uit. Meer op cooldowncity.com.

Charlotte heeft in deze bijeenkomst De Groene Vogel 2020 uitgereikt gekregen door wethouder Wijbenga. Omdat zij met een typsich Rotterdamse aanpak (gewoon doen) Rotterdammers aan elkaar wist te verbinden waardoor de stad groener is geworden.

Wandelende bomenecyclopedie

Ronald Loch wordt ook wel de wandelende bomenencyclopedie  of bomendokter genoemd. Hij is aangesloten bij stadsbeheer Rotterdam. ooit had hij de ambitie om boswachter worden, dat is nooit gelukt. Wel is hij na zijn schooltijd gaan werken bij een aannemer in de boomverzoring. Nu werkt hij voor stadsbeheer. Inmiddels houdt Ronald zich al 35 jaar bezig met bomen en kent als geen ander de ‘lichaamstaal’ van de bomen. Hij inspecteert bomen en krijgt op die manier wel eens wat kritiek te verduren. Hij moet dikwijls uitleggen hoe een boom ervoor staat. Dit doet hij door bomen te vergelijken met mensen. Net als mensen worden bomen ook ouder en gaan gebreken vertonen. Dan houdt het voor de boom op. De boodschap overbrengen is soms een lastige, maar Ronald weet dit goed te onderbouwen door argumenten. Ronald vind dat ieder met elkaar in gesprek moet blijven en is dit ook met organisaties als De Bomenridders. Uiteindelijk, zegt hij, heeft iedereen hetzelfde gemeenschappelijke doen: de stad groen hebben en groen houden.

Ronald heeft in deze bijeenkomst De Groene Pluim 2020 ontvangen, de prijs voor de ‘groenste overheidsdienaar’.

Coöperatie Ondergrond

Max de Korte is van Coöperatie Ondergrond. Deze Coöperatie ontwikkelt voedselbossen en op voedselbosprincipes gebaseerde eetbaar groene plekken in en om de stad. Ze bestaan nu één jaar, maar als sociale ondernemers zijn de mensen van Ondergrond al zo’n 8 tot 10 jaar bezig met dit onderwerp. Max legt uit wat voedselbossen zijn. Dit zijn verzamelingen van struiken en bomen. Hier wordt het principe van diversiteit toegepast. Het is een kennisintensief systeem dat op lange lange termijn zelfbehoudend moet zijn. Na 5-10 jaar begint het op te leveren. In Rotterdam is  Coöperatie Ondergrond in Kralingen begonnen. Inmiddels zijn er in de stad zo’n 15 locaties aanwezig, die met elkaar 2,5 hectare bestrijken. Max geeft aan dat het pionieren is, waarmee de wijsheid van vroeger wordt gecombineerd met de wetenschap van nu. Max wil de wereld veranderen. Een belangrijke plek om te beginnen is volgens hem de stad. Om aan grond te komen werken ze samen met SKAR en het Arboretum samenwerkingen. Er zijn nog veel plekken in de stad die voor de lange tijd zijn te vergroenen zijn. Denk hierbij ook aan mensen die het principe in eigen tuin willen toepassen. Max besluit te vertellen dat planten net als mensen beter functioenren in een groep. Daarom gaat het niet alleen over bomen planten, maar  ook om het aanleggen van ecosystemen aanleggen. Het ecosysteem gaat dan vanzelf haar werk doen. Meer op ondergrond.eu.

Rotterdams Milieucentrum

Patrick van Klink van het Rotterdams Milieucentrum vertelt over de successen van afgelopen jaar. Ondanks Corona zijn er tien wormenhotels geplaatst en is er in 2021  zicht op meer plaatsingen. Ook vertelt hij over de Parkenmaand, waar  – samen met andere mensen en organisaties – meer dan 100 activiteiten zijn georganiseerd. Juist daar ligt volgens hem ook de kracht. het Rotterdams Milieucentrum wil het vooral niet vóór mensen doen, maar wil mensen betrekken en hen in beweging krijgen. In december zal de Groeneconferentie als het goed is gewoon weer doorgaan.

22 januari 2021

Met dank aan Stéphan Lam, voorzitter van de GROENE T

 

 

 

 

 

 

Columnist Inge Janse pleit voor een Rotterdamse BOOMBOND

In zijn nieuwjaarscolumn 2021 pleit Inge Janse voor een BOOMBOND. De jaarlijkse column van Inge werd dit keer niet uitgesproken tijdens de Groeneconferentie maar tijdens de online nieuwjaarsbijeenkomst van het Rotterdams Milieucentrum op vrijdag 22 januari die helemaal in het teken stond van ‘meer bomen voor Rotterdam’.

Je kunt de column van Inge hieronder in zijn geheel lezen:

De Rotterdamse Boombond

Column van Inge Janse uitgesproken tijdens de nieuwjaarsreceptie van het Rotterdams Milieucentrum op vrijdag 22 januari 2021.

Schoonheid. Schaduw. Vogels. Verkoeling. Koolstofconsumptie. Klimaatbeheersing. Waterbuffer. Windbreker.

Dat en meer. Dat bieden bomen!

Nogal wiedes dat er steeds meer initiatieven zijn om bomen te planten. Véél initiatieven. Plan Boom. Cool Down City. Meer Bomen Nu. Trees For All. Bovendien heeft de stad Rotterdam grote ambities voor het vergroenen van de buitenruimte.

Maar wie denkt door de bomen het Rotterdamse bos niet meer te zien, komt bedrogen uit. De benodigde grond voor bomen is heilig. We hebben die grond namelijk óók nodig voor parkeerplaatsen, zonnepanelen, bekabeling, windmolens, riolering, winkels, geothermie, fietspaden, waterreservoirs, uitlaatvelden, asfalt, kantoorkolossen en reclamemasten.

Oja, en dan willen we ook nog tienduizenden woningen bouwen.

In de grote rekensom die nodig is om dat alles een plek te geven, worden bomen snel uit de vergelijking weggestreept. Want wie heeft nú een boom nodig? Niemand. En dus komen bomen in de categorie die het stiefkind van elke gebiedsontwikkeling is: belangrijk, maar niet urgent – en dus ten dode opgeschreven.

Willen bomen een kans maken in de complexe algebra van de stedelijke ontwikkeling, dan moeten zij stoppen anoniem, onpersoonlijk en inwisselbaar te zijn. Bomen moeten er niet alleen vóór mensen zijn, maar ook ván mensen zijn.

Daarom pleit ik vandaag voor een gloednieuwe regeling in Rotterdam: de Boombond.

Dat zit zo.

Elke inwoner, van baby tot bejaarde, van ras-Rotterdammer tot exotische import, wordt na inschrijving in de stad automatisch de geestelijk vader of moeder van een boom.

Word je hier geboren of verhuis je de stad in, dan overhandigt de gemeente je het eigendomscertificaat voor de boom in kwestie, liefst binnen je eigen postcode. Je kunt vervolgens twee dingen doen: of tegen betaling de boom laten onderhouden (vergelijkbaar met de afvalstoffenheffing, inclusief kwijtschelding voor lagere inkomens), of dat zelf doen.

Om de Boombond zo sterk mogelijk te maken, mag je de eik, es of iep zelf een naam geven. Verder krijg je te horen op welke dag ie geplant is, zodat jij elk jaar op bijvoorbeeld 29 oktober, verkleed als eikel, de lieve zaailing een extra scheut pokon en een lekkere snoeibeurt kunt geven, plus dat je een lekkere kastanjetaart voor je buren bakt. Het is tenslotte een feestdag, nietwaar?

Administratief is de Woonbond simpel te realiseren. Zo beschikt Rotterdam over meer bomen dan inwoners dus de potentie is er. Rotterdam heeft bovendien een prachtig registratiesysteem waar al 150 duizend bomen in vermeld staan. Veld ‘eigenaar’ erbij, koppeling naar de gemeentelijke basisadministratie, en de mens-boom-relatie is een feit. En zijn er te weinig bomen? Dan kan de gemeente niet anders dan nieuwe bomen aanplanten.

Ja, ik weet het: tussen boom en daad staan wetten in de weg, en praktische bezwaren. Nóg meer kosten? Ach, lieve mensen. Wie een nieuwbouwwoning koopt, wordt zonder uitzondering gevraagd om een parkeerplaats à 30 duizend euro af te nemen, ook al heb je helemaal geen auto. Wat zijn dan een paar tientjes per jaar voor je hoogstpersoonlijke boom, van wiens voordelen jij verder helemaal gratis mag profiteren? En de bijbehorende bureaucratie? Sinds de toeslagenaffaire weten we dat de overheid als geen ander in staat is om complexe systemen op – en burgers af te tuigen, dus zo’n Boombond is slechts gekafka in de marge.

In ruil voor dat eigenaarschap verplicht de gemeente zich bovendien om jou te betrekken bij alle ontwikkelingen die jouw chlorofiele kind aangaan. Moet je boom verplaatst worden vanwege werkzaamheden? Gaat je boom minder zon ontvangen door een megalomaan naburig hoogbouwproject? Of – God verhoede! – is je boom overleden na een gruwelijk geweldsincident van bouwvakkers, projectontwikkelaars, onderhoudsvrije-achtertuinen-fetisjisten en andere natuurlijke vijanden van de boom? Dan komt de bomenrecherche je informeren (“Meneer Janse, we hebben slecht nieuws. Mogen we even binnenkomen om daar een boompje over op te zetten?”). Ook wordt er een item aan het leed gewijd in het vaste bomenblok van Opsporing Verzocht (“De politie is op zoek naar een witte man van middelbare leeftijd met een zwart-oranje kettingzaag en een uniform van de afdeling ‘Stadsontwikkeling gemeente Rotterdam’”) en krijgen delinquenten een levenslang verbod op de aankoop en het gebruik van hout en/of bladeren.

En niet alleen je leven wordt leuker met de Boombond; zelfs je dood gaat erop vooruit. Overlijd jij eerder dan je boom? Dan wordt deze voorzien wordt van een naamplaat van jou, de meest recente vader of moeder van de boom in kwestie, voordat ie naar zijn nieuwe baasje gaat. En gaat je boom eerder dood dan jij? Dan kun jij nog één keer profiteren van zijn vruchten: je zaagt er alvast planken van voor je doodskist, je hakt de boom in stukjes voor brandstof in het crematorium, of – voor de minder morbide eigenaren – je laat er een leuk wiegje van timmeren voor een toekomstige eigenaar van de nieuwe boom die jou wél overleeft.

Aan de vruchten kent men de boom, en dus kennen we hopelijk over een paar jaar aan de bomen ook de stad. Met dank aan de Boombond.

Rotterdam 22 januari 2021 – Inge Janse www.uitgewikkeld.net

Nieuwjaarsbijeenkomst (online) ‘Bomen over bomen’

Vrijdagmiddag 22 januari online nieuwsjaarsbijeenkomst van het Rotterdams Milieucentrum met als thema ‘bomen’. Aanmelden kan via www.bomenvoorrotterdam.nl.

Te gast zijn Max Zevenbergen van Plan Boom en Rotterdams bomendokter Ronald Loch, Charlotte van der Heiden van Cool Down City en Max de Corte van de Coöperatie ondergrond die vertelt over voedselbossen. Wethouder Bert Wijbenga komt de ‘Groene Vogel’ vrijwilligersprijs uitreiken aan een spraakmakend groen vrijwilligers initiatief uit Rotterdam. De ‘Groene Pluim’, de prijs voor de groenste overheidsdienaar van 2020, wordt uitgereikt door Patrick van Klink de voorzitter van het Rotterdams Milieucentrum. De bijeenkomst wordt geopend met een column van Inge Janse en de presentatie is in handen van Suzanne Mulder.

Welkom!

 

De GROENREDE(N) 2020 van de gebroeders Groen

Rotterdamse Parkenmaand. De maand september staat bol van wandelingen, tochten, workshops en kleine evenementen in de mooie parken in onze stad. Zondag 6 september werd de jaarlijkse GROENREDE(N) uitgesproken. Dit jaar door de gebroeders Groen. De Groenreden is hier te downloaden: Groenrede.n.2020.GebroedersGroen

Bekijk en beluister de Groenrede(n) van de Rotterdamse tweeling biologen hier:

Groenrede(n)

Vorig jaar 2019 sprak de directeur Kees Moeliker van het Natuurhistorisch Museum de groene rede(n) uit en het jaar daarvoor in 2018 Wim Pijbes van de stichting Droom en Daad. Dit jaar spreken de gebroeders Groen (de tweeling biologen) de derde Groenrede(n) uit.

Programma Parkenmaand

Het programma kan je vinden op de website www.parkenmaand.nl, sommigen zijn gratis, enkelen voor een kleine bijdrage. De meeste activiteiten worden georganiseerd door de parkvrijwilligers, maar ook de Rotterdamse boswachters doen weer mee met een aantal mooie rondleidingen door ‘hun’ park. Het aantal deelnemers is vanwege de coronamaatregelen berperkt dus wees er snel bij! De meeste activiteiten zijn HIER te boeken een aantal activiteiten is direct bij een organisatie, park of tuin te boeken.

Foto impressie van de GROENREDE(N) in het Heemraadspark op 6 september met muziek van PadamPadam, theater de Wereldwachter, de Bloesembar en droomparken schilderen in de Kleurbende.

 

De Rotterdamse Parkenmaand 2019 is afgetrapt!

Zondag 1 september werd de 7de Rotterdamse Parkenmaand officieel afgetrapt door wethouder buitenruimte Bert Wijbenga in Het Park bij de Euromast nadat Kees Moeliker (directeur Natuurhistorisch Museum) de groenrede(n) had uitgesproken. De aftrap werd omlijst door theater Ruut van Hooft met ‘de Wereldwachter’, Company with balls, het Orikadabra theater en de Kleurbende. Muzikaal omlijst door de Catscratchers!

Parkenmaand
In de Parkenmaand in september worden ruim honderd activiteiten georganiseerd in de Rotterdamse Parken. Van wandelingen, workshops tot dans en muziek. Door boswachters, parkbeheerders maar ook door veel vrijwilligers die actief zijn voor het beheer en behoud van groen in de stad.Meer informatie over de Parkenmaand op www.parkenmaand.nl.

Groenrede(n) 2019 van Kees Moeliker: “De stad is ook natuur”

De jaarlijkse groenrede(n): “De stad is ook natuur“. Uitgesproken door Kees Moeliker (directeur Natuurhistorisch Museum Rotterdam) bij de aftrap van de Rotterdamse Parkenmaand 2019 op 1 september jongstleden in Het Park.

Dames en heren, als u het treft en er ook een beetje oog en oor voor heeft, ziet en hoort u hier vandaag, 1 september 2019, hoog in de bomen van Het Park de bonte vliegenvanger. Laag bij de grond fladderen distelvlinder, bont zandoogje en gehakkelde aurelia. Hier bieden oude bomen nestgelegenheid aan blauwe reiger, boomklever en bosuil. De vijvers zitten vol zoetwatermosselen. Tongvarens vormen sporen en de muurleeuwenbek bloeit. De biodiversiteit van dit stadspark is groot, en dat geldt ook voor de verscheidenheid aan dieren en planten binnen de gemeentegrenzen van Rotterdam. Mijn collega’s van Bureau Stadsnatuur houden de stand nauwgezet bij: de teller staat momenteel op 1092 soorten dag- en (vooral) nachtvlinders, 925 soorten hogere planten, 352 soorten vogels, 264 soorten vliegen, 165 soorten mossen, 119 soorten bijen en hommels, 53 soorten vissen, 44 soorten zoogdieren, 40 soorten libellen, 24 soorten sprinkhanen, 11 soorten amfibieën en reptielen, en nu ben ik nog niet eens halverwege de lijst die nog steeds groeit. Onlangs werd er hier vlakbij, in de daktuin van het Erasmus MC, nog een nieuwe insectensoort voor Nederland ontdekt: een nog geen vier millimeter grote schildwesp. Gisteren werden er in het kader van de landelijke Nachtvlindernacht motten gevangen in het Essenburgpark – dat leverde de loeizeldzame Sint-Janskruiduil op.

Rotterdam dankt die rijke biodiversiteit aan een aantal factoren. Steden zijn net een tikje warmer dan het buitengebied, en dat help sowieso. We hebben hier het havengebied dat zich uitstrekt tot de Maasvlakte en Hoek van Holland, en onze stad heeft relatief veel en vooral grote parken. Samen met sloten, vijvers, binnentuinen, groene daken, wegbermen en andere micro-leefgebiedjes maken die onze stad tot een plek die de mens deelt met een grote verscheidenheid aan dieren en planten.

Wat hebben wij – stadsmensen – aan al dat natuurschoon? Bijna anderhalve eeuw geleden verkoos de schrijver George Gissing (1857-1903) het stadse leven in Londen voor dat op het Engelse platteland omdat – ik citeer – ‘parken niets anders zijn dan straatstenen verhuld onder een laagje gras’. Dat is nu wel even anders. Toen ik vorig jaar voor RTV-Rijnmond mocht meewerken aan de televisieserie ‘Rotterdammers in het Groen’ ben ik op prachtige groene plekken geweest. Hippe dakakkers, verborgen stadstuintjes, braakliggende terreinen, volkstuinen, zelfs een verlaten treinspoor dat als onderdeel van ‘de Groene Connectie’ door een heuse stadsjungle voert. Met overal enthousiaste mensen die er van genieten en er ook letterlijk zelf wat van maken. Ik heb gezien en ervaren hoe mijn stadsgenoten parken en tuinen op verschillende manieren omarmen als een natuurlijk verlengstuk van hun leefgebied.

Stadsnatuur is onmisbaar, voor iedereen. Stadsparken scharen zich onder de eerste levensbehoeften, en in vergelijking met betonwoestijnen hebben groene steden voordelen op het gebied van economie, gezondheid, welbevinden en (ecologische) veerkracht.

Een groene stad is (financieel) rijker en heeft een gunstig vestigingsklimaat, maar in dat economische voordeel schuilt een gevaarlijke paradox. Grond- en huizenprijzen nabij stadsparken zijn 10 tot 20% hoger dan elders in de stad en daardoor is de druk om in of bij parken te bouwen groot. Een stad die dat toelaat, snijdt zichzelf en haar bewoners in een levensader.

Het besef dat natuur goed voor de gezondheid is, kent een lange geschiedenis maar kreeg in de jaren tachtig van de vorige eeuw vleugels toen bleek dat patiënten die na een galblaasoperatie uitkeken op groen, sneller genezen dan zieken met dezelfde kwaal die vanuit hun bed slechts uitzicht hadden op een blinde ziekenhuismuur. Het Erasmus MC heeft de nieuwe daktuin echt niet alleen voor die schildwesp aangelegd. Wetenschappelijk onderzoek bewijst ook dat stadsmensen die een flinke portie buurtnatuur tot zich kunnen nemen, geestelijk en lichamelijk gezonder zijn dan mensen die dat moeten missen. Ziektecijfers zijn aanmerkelijk lager in groenere stadsdelen. Lagere niveaus van depressie, angst en stress blijken geassocieerd met het aantal vogels dat mensen in hun omgeving kunnen zien. Het horen van vogelzang doet daar nog een schepje bovenop: het is rustgevender dan het geluid van kabbelend water en het zachtjes tikken van regen. Zelfs het voeren van vogels levert een heilzame klik tussen mens en natuur.

Groen in steden zorgt ook voor een verhoogd gevoel van veiligheid, en parken zorgen voor sociale cohesie en -mobiliteit. Ook families uit Hillegersberg barbecueën, ondanks de beschikbaarheid van een riante eigen tuin, voor de sfeer en gezelligheid in het Vroesenpark.

Parken verhogen ook de ecologische waarde, de veerkracht en de duurzaamheid van steden. De eerder genoemde rijke biodiversiteit is ook op zich zelf al dikke winst, zeker ook omdat de natuurwaarden van het agrarische buitengebied achteruit hollen. De stad is een biotoop met eigen natuurwaarden. Op het gebied van veerkracht en duurzaamheid is berekend dat de 2,4 miljoen bomen die in het centrum van Beijing groeien, jaarlijks bijna 1.300 ton fijnstof wegvangen. In Chicago heeft één boom alleen al om die zuiverende werking een fictief prijskaartje van dik 400 dollar. Parken absorberen water dat anders voor overstromingen kan zorgen, en de temperatuur is er 1 tot 4 graden lager dan elders in steden. Wie heeft er in de afgelopen zomer geen verkoeling gezocht in een park?

Het is al met al logisch dat steeds meer mensen van stadsparken gebruik maken, en dat is goed. Maar hoe ver ga je met festivals en andere invasieve activiteiten in openbaar groen? De draagkracht van een park verschilt wezenlijk van die van een asfaltvlakte. De grens die gesteld moet worden, moet mensen de kans geven van het stadsgroen te genieten zonder uit het oog te verliezen dat juist het planten- en dierenleven de aantrekkelijkheid van parken bepaalt. Dat (natuur)besef moet bij parkbeheerders, festivalorganisatoren en -bezoekers dieper wortelen.

Rotterdam heeft nog geen duidelijk en breed gedragen ecologisch beleid voor de buitenruimte. Daar zou vol op ingezet moeten worden, want het toepassen van ecologische kennis in de stedelijke omgeving komt niet alleen plant en dier maar juist ook stadsmensen ten goede. Daarom alvast zes aanbevelingen:

(1) Maak groene verbindingen tussen parken, ook met het buitengebied;
(2) Koester braakliggende terreinen – dat zijn broedkamers van biodiversiteit;
(3) Laat eens wat groeien, maai met mate en bewust;
(4) Zorg niet alleen voor groen, maar ook voor kleur – wilde bloemen zijn onmisbaar voor insecten en fleuren mensen op;
(5) Betrek burgers bij aanleg en beheer van parken en tuinen – kennis en enthousiasme zijn onbetaalbaar;
(6) Bouw natuurinclusief – zodanig dat een bouwwerk bijdraagt aan de lokale biodiversiteit en natuurwaarden.

Tenslotte en bovenal, dames en heren, benadruk ik dat er niets, maar dan ook niets van bestaande parken afgeknabbeld mag worden voor woningbouw of wat dan ook .’

Rotterdam – 1 september 2019

Kees Moeliker
Directeur Natuurhistorisch Museum Rotterdam