sgravendijkwal.cropresize.tmp

Schone plannen voor ieders lucht

Het Rotterdamse college van Burgemeester en Wethouders kwam eind vorige maand met een ambitieus pakket aan maatregelen voor de luchtkwaliteit. Milieuwethouder Pex Langenberg wil de roetuitstoot met 40% verminderen. Dat is nodig omdat op een aantal plekken in de stad Europese luchtkwaliteitsnormen worden overschreden maar vooral ook omdat roet (elementair koolstof) veel gezondheidsproblemen veroorzaakt. Juist roet wordt uitgestoten door auto -, vrachtverkeer, scheepvaart en 2-takt scooters en brommers (oftewel: door het verbranden van fossiele brandstoffen).

Rotterdam gaat de (al bestaande) milieuzones uitbreiden. Per 5 januari 2015 is het vrachtautoverbod op ’s-Gravendijkwal een feit. Er komt een schonere ‘stadslogistiek’ (dus hoe krijg je de spullen op schone manier naar de winkels en hoe transporteren de winkels het naar de klant) en de sloopregeling voor vuile auto’s wordt verlengd naar het einde van 2015. De gemeente Rotterdam blijft het aantal oplaadpalen voor elektrische auto’s uitbreiden en ze gaat zelf het goede voorbeeld geven door het gemeentelijk wagenpark te ‘verschonen’. Voor de fiets komt op sommige plekken meer voorrang en half 2015 gaat het parkeerbeleid op de schop. Dan gaat het parkeren met milieueisen in. Tevens wordt ingezet op bewustwording en gedragsverandering van de Rotterdammers. Dit alles staat omschreven in de Koersnota Luchtkwaliteit.

ademinrotterdam.1
Foto: Bewoners van de ’s Gravendijkwal (e.o.)
voerde volop actie tegen de slechte luchtkwaliteit.

Gezondheid prioriteit!
Het Rotterdams Milieucentrum omarmt de ambities van milieuwethouder Pex Langenberg. Ook het milieucentrum vindt de gezondheid van de Rotterdammers de prioriteit nummer 1 . Het is goed dat de wethouder diverse organisaties in een vroegtijdig stadium bij het proces betrekt. Hij gaat om tafel met de transportsector, ondernemers en bewoners(organisaties).

Ter aanvulling doet het milieucentrum wethouder Langenberg nog een aantal suggesties:

  • Stel roetfilters verplicht. In Berlijn heeft dit aantoonbaar effect: http://sootfreecities.eu/city/berlin.
  • Bekijk de complete verkeerscirculatie van Rotterdam goed. Dit naar aanleiding van het vrachtwagenverbod op de ’s Gravendijkwal (om te voorkomen dat de problemen zich verplaatsten!)
  • Experimenteer (!) met verkeersluwe of – vrije zones zoals de Witte de Withstraat, de Coolsingel (maar wel met beleid!)
  • Neem 2-takt scooters en brommers mee in het beleid. Zorg ook voor een 2-takt sloop/vervangregeling want scooters en brommers met een 2-takt motor zijn grote vervuilers. Een 4-takt (of elektrisch) is veel milieuvriendelijker!
  • Stimuleer de fiets meer, ook financieel.
  • Stimuleer de fiest door de tweewielers meer voorrang te verlenen in het verkeer.
  • Stimuleer elektrische fietsen en zorg voor meer oplaadpunten voor de elektrische fietsen naar voorbeeld van Amsterdam.
  • Beperk de uitstoot van NO2 door ook de uitstoot van huishoudens aan te pakken. Slecht afgestelde of oude CV-insallaties en ook houtstook stoten veel NOx uit! Minder en schoner stoken en/of beter geïsoleerde woningen is ook goed voor de luchtkwaliteit. Anders omgaan met energie levert veel op.
  • Roetfilters voor de binnenvaart of ook milieuzone voor binnenvaarders met soortgelijke eisen als het wegverkeer.
  • Rotterdam zou als voorloper een acceptabel norm elementair koolstof (roet) kunnen ontwikkelen. Een niet te overschrijden gezondheidsnorm!
  • Rotterdam kan aandringen op een nieuwe ‘Europese roetnorm’ (naast die voor fijnstof) samen met andere grote Europese (wereld)steden.

Weblinks:
Europese luchtkwaliteitsnormen
Milieudefensie over de gezondheidsproblemen door de luchtkwaliteit
Sloopregeling Rotterdam
Sootfreecities
www.ademinrotterdam.nl (Bewonersactiegroep)
www.iederslucht.nl (jongeren website over o.a. luchtkwaliteit)
www.sgravendijkwal.nl (Bewoners organisatie BOOG)

In de media:
NOS: Ook Rotterdam wil vieze diesels weren
NRC: Rotterdam neemt maatregelen tegen luchtvervuiling
Blik op nieuws: Rotterdam gaat roetuitstoot aanpakken voor schonere lucht
Metronieuws: Rotterdam wil vieze auto niet in binnenstad
AD: Rotterdam wil vuile auto’s alsnog gaan weren
RTV Rijnmond: Rotterdamse ‘s-Gravendijkwal taboe voor trucks
RTV Rijnmond: Rotterdam wil milieuzone fors uitbreiden
Verkeersnet: Rotterdam wil de uitstoot van roet met 40 procent verminderen.

KIO-0839

Overeenkomst stikstofuitstoot!

Zes natuur- en milieuorganisaties (1), het Havenbedrijf Rotterdam en Deltalinqs (de belangenorganisatie van het bedrijfsleven in de Rotterdamse haven) hebben een overeenkomst gesloten om de uitstoot van stikstofverbindingen in het Rijnmondgebied terug te dringen. Dat is goed voor de natuur en de luchtkwaliteit! Stikstof wordt uitgestoten door onder andere landbouw, industrie en verkeer. Het veroorzaakt veel schade aan de natuur. De organisaties willen extra maatregelen nemen. Zodat natuurgebieden (met name de duinen) minder belast worden. Door nu in te grijpen kan de Rotterdamse haven zich in de toekomst blijven ontwikkelen en de natuur worden beschermd.

 KIO-0875

Onderzoek naar effectieve maatregelen
De ondertekenaars willen het komende jaar onderzoek doen naar welke maatregelen het effectiefst zijn om de stikstof-uitstoot in natuurgebieden te beperken. Het gaat om maatregelen in de industrie, de land- en tuinbouw en het verkeer (vooral de scheepvaart). Ook wordt er bekeken welke bronnen de natuurgebieden op dit moment het meest belasten. Er wordt nagedacht over een regionale stikstofbank. Hierin kunnen dan alle resultaten worden verzameld. Op basis van het onderzoek worden doelen gesteld voor de vermindering van stikstof-uitstoot en worden er afspraken gemaakt over nog effectievere maatregelen.

Het probleem van stikstof
Stikstofverbindingen komen onder andere in de lucht door verbrandingsprocessen in motoren en verwarmingsinstallaties (stikstofoxiden) en in de landbouw (ammoniak). Het zijn meststoffen die bevorderlijk zijn voor gewassen in de landbouw, maar slecht voor de verscheidenheid aan planten (biodiversiteit) in veel natuurgebieden, zoals de duingebieden in Zuid Holland. Die zijn vaak gebaat bij een voedselarme omgeving, dus weinig stikstof. Deze gebieden zijn internationaal beschermd op grond van hun Natura-2000 status en kennen kritische grenswaarden voor stikstofdeposities. Door de al decennia lang bestaande overmaat aan stikstofdeposities in deze gebieden moeten terreinbeheerders als Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en Zuid-Hollands Landschap in veel van deze gebieden meer maatregelen treffen om de natuur in stand te houden, zoals meer begrazing, maaien en plaggen. Als dat niet gebeurt verdwijnen er steeds meer planten- en diersoorten uit de duinen en worden de natuurgebieden snel eentonig. En er zitten grenzen aan het treffen van beheersmaatregelen.

Stikstofbronnen
In natuurgebieden in de Rijnmond (en omgeving) is een groot deel van het stikstof die in de natuur terecht komt afkomstig uit het buitenland (of is van nog onbekende herkomst). Van de stikstofbronnen binnen Nederland komt een groot deel uit de landbouw en veehouderij. Agrarische bedrijven liggen vaak op korte afstand van natuurgebieden en ammoniakemissies, in tegenstelling tot uitstoot door verbranding, slaan snel neer. Daarnaast zorgen verwarming van woningen en gebouwen voor een aanzienlijke bijdrage. De bijdrage uit de scheepvaart is aanzienlijk. Met name bij de scheepvaart lijken nog wel maatregelen mogelijk te zijn en heeft daarom een eerste prioriteit in het onderzoek. De totale bijdragen van de stikstofdeposities uit industrie en (overig) verkeer zijn relatief beperkt. De deposities uit de industrie zijn al sterk verminderd door nieuwe technieken en strengere regelgeving. Ook het wegverkeer heeft al een ontwikkeling doorgemaakt. De partijen bij de overeenkomst willen, naast industrie en verkeer, ook de kosteneffectiviteit van maatregelen in de land- en tuinbouw en de veehouderij in beeld brengen.

KIO-0918 KIO-0887

Regionale bijdrage
Vanwege de landelijke schaal van de problematiek werkt het Rijk al enige jaren samen met de provincies aan de voorbereiding van de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS). Ook dat nationale programma kent twee doelstellingen: 1) de instandhouding van beschermde natuur, 2) ontwikkeling van de economie. Natuur- en milieuorganisaties en bedrijfsleven in de Rijnmondregio willen daar een regionale bijdrage aan leveren en tevens minder afhankelijk zijn van landelijke programma’s. Door naast de ontwikkelingsmogelijkheden die de PAS brengt een regionaal programma met bijbehorende stikstofbank in te richten, worden die doelen bereikt. Dat leidt per saldo tot een vermindering van de stikstofdepositie in natuurgebieden en meer ontwikkelingsmogelijkheden in de regio. Daarnaast zullen de maatregelen in veel gevallen ook leiden tot een vermindering van het gebruik van fossiele brandstoffen en een verbetering van de luchtkwaliteit. Er is dus in meerdere opzichten sprake van een win-win benadering, waarvoor de partijen zich nu gaan inzetten.

(1) Natuur en Milieufederatie Zuid Holland, Natuurmonumenten, Stichting Duinbehoud, Zuid-Hollands Landschap, Staatsbosbeheer en Rotterdams Milieucentrum.

Wilt u de samenwerkingsovereenkomst lezen. Klik dan op de onderstaande weblink naar het pdf.bestand:
PDF.bestand Samenwerkingsovereenkomst Stikstofdeposities

Wilt u meer weten over het onderzoek dat op poten wordt gezet, klik dan op de onderstaande weblink naar het pdf.bestand:
Pdf. onderzoeksvragen bij de overeenkomst stikstofdeposities

(Foto’s van de Duinen in Hoek van Holland nabij de ‘Zeetoren’: Karin Oppelland)

Milieufederatie en milieucentrum reageren op bestemmingsplan vliegveld

Rotterdam The Hague Airportheeft plannen om uit te breiden. Het voormalige ‘Zestienhoven” wil zowel een toename van het aantal vluchten als een verdere ontwikkeling van de bedrijvigheid. De ambities van de vliegvelddirectie komen aan de orde in het nieuwe bestemmingsplan. In reactie hierop geeft de Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland (NMZH) samen met het Rotterdam Milieucentrum (RMC) in een zienswijze aan dat eerst duidelijk gemaakt zal moeten worden op welke wijze de maatschappij gebaat is bij een verdere uitbreiding van het vliegveld. Voorkomen moet worden dat alleen het vliegveld zelf (financieel) voordelen heeft van een uitbreiding terwijl de nadelen in de vorm van onder andere verdere verstoring, ruimtebeslag en milieueffecten eenzijdig worden afgewenteld op de leefomgeving.

rotterdamthehague3

Zienswijze

In deze zienswijze wijzen de NMZH en het RMC er ook op dat in de plannen voor het nieuwe bestemmingsplan vooruit gelopen wordt op het nog te nemen luchthavenbesluit waarin het toegestane aantal vluchten geregeld moet gaan worden. Voor het huidige aantal vluchten blijkt het namelijk niet nodig te zijn om meer planologische ontwikkelruimte te bieden. Ook wijzen de milieuorganisaties erop dat het vliegveld aangeeft een zakenluchthaven te willen zijn, maar dat zij zich in de praktijk veel op toeristische bestemmingen richt. In het milieuonderzoek zou dus een alternatief onderzocht moeten worden waarbij het vliegveld zich echt alleen richt op zakelijk verkeer. Ook vinden de milieuorganisaties dat er een zogenaamde Maatschappelijke Kosten & Baten Analyse opgesteld zou moeten worden (inclusief een analyse van de natuur- en milieueffecten). De effecten van de uitbreidingen moeten goed in beeld gebracht worden.

Ten koste van de omgeving

De milieuorganisaties vinden dat het vliegveld niet in kan blijven zetten op ontwikkelingen ten koste van de omgeving. Men zou daarom een dubbele doelstelling moeten omarmen: eigen groei gekoppeld aan het verbeteren van de leefomgeving. Het Vliegveld kan daarin een voorbeeld nemen aan de Rotterdamse Haven die ook deze dubbele doelstelling hanteert.

Milieuonderzoek

NMZH en het RMC willen (milieu)onderzoek naar de effecten van de uitbreidingen. In hun zienswijze geven ze al een aantal aandachtspunten mee voor dit onderzoek. Zij vragen hierbij in het bijzonder aandacht voor de effecten van uitbreiding op de stikstof-uitstoot. In de Rotterdamse regio wordt de zogenaamde kritische depositiewaarde namelijk al blijvend overschreden! Ook wordt in de zienswijze aangegeven dat de effecten op bereikbaarheid en verkeer inzichtelijk moeten worden gemaakt evenals mogelijke problemen die kunnen ontstaan tussen uitbreiding van het vliegveld en vogels die worden aangetrokken door de waterrijke natuur in de omgeving.

De volledige zienswijze van de NMZH en het Rotterdams Milieucentrum kunt u hieronder lezen.

 

Natuur- en milieuorganisaties willen regulering stikstofuitstoot via bestemmingsplannen

De Natuur- en Milieufederatie heeft namens zes natuur- en milieuorganisaties beroep aangetekend op het vaststellingsbesluit over de havenbestemmingsplannen.

stikstof

De natuur- en milieuorganisaties vinden dat in de havenbestemmingsplannen meer gereguleerd moet worden om de uitstoot van stikstofoxiden te beperken.

De economische ontwikkeling van de Rotterdamse haven heeft een grote impact op de leefomgeving in Rotterdam en omstreken. Ondanks de inspanningen om de uitstoot van industrie en vervoer terug te dringen staat de kwaliteit van de natuur in de omgeving van de haven nog steeds ernstig onder druk. De uitstoot van stikstof heeft geleid tot te hoge kritische neerslagwaarden en een aantasting van de biodiversiteit, vooral in de duingebieden in de omgeving van de haven.

De natuur- en milieuorganisaties willen dat in de havenbestemmingsplannen meer aandacht besteed wordt aan beperking van de stikstofuitstoot. Nu ligt de aandacht te veel op de beheersmaatregelen van Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en het Zuid-Hollands Landschap, om de gevolgen van de depositie van stikstof te beperken voor de natuur.

Het volledige beroep kunt u hieronder lezen.

 

Luchtkwaliteit blijft belangrijk onderwerp!

Voor het Rotterdams Milieucentrum blijft de luchtkwaliteit een van de belangrijkste onderwerpen. Hoewel de afgelopen decennia de luchtkwaliteit sterk is verbeterd door verbeterde controles en regelgeving waardoor de industrie steeds betere methodes is gaan gebruiken om luchtvervuiling te voorkomen zijn de boosdoeners nu met name het auto – en vrachtverkeer. Ook de scheepvaart draagt bij aan een ongezond leefklimaat in onze stad. In de stad kennen we nog een aantal vuile knelpunten zoals de ’s Gravendijkwal, de Bentincklaan, de Pleinweg en het Weena. Hier worden de luchtkwaliteitsnormen vaak nog overschreden. Maatregelen blijven daarom nodig op het gebied van verkeer en de scheepvaart.

Luchtmeetnet

Via de website luchtmeetnet van de DCMR Milieudienst Rijnmond is de kwaliteit van de luchtkwaliteit goed te volgen: www.luchtmeetnet.nl.

Conferentie, aktie en advies

In een van de eerste conferenties over luchtkwaliteit in Rotterdam in 2003 zette het milieucentrum, mede dankzij de aanwezigheid en inbreng van het toenmalig Europees Parlementslid Alexander de Roo, de nieuwe Europese normen voor luchtkwaliteit flink op de politieke-kaart. Fijn stof (PM 10, PM 2.5 etc.) werd langzamerhand een begrip. Vele debatten en discussiebijeenkomsten over dit onderwerp volgden in de loop der jaren. Nog tijdens de Groene conferentie in december 2013 was luchtkwaliteit een hot item in het debat tussen de aanwezige politieke partijen die (op een enkele uitzondering na) soms verrassend eensgezind waren in hun aanpak. In de opmaat naar de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2014 was de ‘Rotterdamse lucht’ regelmatig onderwerp van debat. In de door Milieudefensie en de Fietsersbond georganiseerde debatten in februari en maart werden er vele verkiezingsbeloftes gedaan over het verbeteren van de luchtkwaliteit in onze stad.

10 puntenplan

In 2004 bood het milieucentrum de gemeenteraad samen met stichting de Noordzee een 10 puntenplan aan over de luchtkwaliteit met de titel ‘Ieders Lucht’.  Ook voerde het milieucentrum publieksacties uit tijdens de Wereldhavendagen. In 2005 organiseerden het Milieucentrum in samenwerking met de stichting de Noordzee de internationale ‘Greenport conference’ over de luchtkwaliteit en scheepvaart. Een groot aantal mensen uit de scheepvaart – en havenwereld was hier te gast en wisselden kennis en informatie uit. De conferentie werd geopend door toenmalig havenwethouder Wim van Sluis (Leefbaar Rotterdam).

Clean Shipping

In 2007 stelde het Milieucentrum samen met 14 nationale – en internationale milieu – en natuurorganisaties het ‘Manifesto Clean Shipping’ samen. Deze korte maar krachtige oproep tot het creëren van duurzame havens en scheepvaart werd tijdens de Internationale Havenconferentie in de Doelen overhandigd aan toenmalig havenwethouder Mark Harbers (VVD) – zie foto -.

Ieders Lucht

Sinds de conferentie in 2003 werd luchtkwaliteit eigenlijk een permanent aandachtspunt voor het Milieucentrum. Hierbij probeert het Milieucentrum ook de Rotterdamse burgers meer bewust te maken. ‘Wat kun je zelf doen om de luchtkwaliteit in de stad te verbeteren?’. Maar er kwam ook een focus op de gezondheid en de schadelijke effecten van een slechte luchtkwaliteit. Samen met de gemeente organiseerde het Milieucentrum in 2007 en 2008 een (symbolische) Autovrije zondag dat door het (overgrote deel van het) publiek goed werd onthaald.

FLEX M

In het educatieve TV programma FLEX M van het Milieucentrum voor jongeren werd veel aandacht besteed aan luchtkwaliteit. Met het educatieve pakket ‘Ieders Lucht’ was het Milieucentrum de eerste organisatie in Nederland die een echt lespakket kon aanbieden aan het voortgezet onderwijs over dit onderwerp. Zie ook de website www.iederslucht.nl. Ook bij campagne’s als ‘opZuinig!’ koppelt het Milieucentrum energiebesparing juist aan luchtkwaliteit.

Videoclip

Het Milieucentrum produceerde i.s.m. Rotterdamse rapper ‘C1000’ ook de rap (en videoclip) ‘Rotterdam heeft schone lucht nodig …’. De rap en videoclip is onderdeel van het educatieve aanbod over luchtkwaliteit voor het voorgezet onderwijs en werd vele malen uitgezonden op o.a. Dnamc TV en diverse lokale TV-kanalen.

 

Eerste verkiezingsdebat tijdens de Groeneconferentie

Tijdens deze Groeneconferentie op 11-12-13 in BAR gingen politici met elkaar en de zaal in debat over de duurzame koers van Rotterdam. >>>

Groeneconf.2013.1

De Groeneconferentie wordt ieder jaar georganiseerd door het Rotterdams Milieucentrum. Onderwerpen die aan bod komen hebben altijd raakvlak met groen, stadsnatuur of milieu en duurzaamheid. Ook worden er ieder jaar prijzen uitgereikt: de Groene Vogel voor de groenste vrijwilliger van het jaar, de Groene Pluim voor de groenste overheidsdienaar van 2013 en de bokalen voor de Milieuvriendelijkste tuinen van Rotterdam.

Videoverslag van de Groeneconferentie 2013 en 10 jaar Milieucentrum:

Keynote speaker
Keynote speaker was Professor Transitiekunde Jan Rotmans (ErusmusUniversiteit/ Drift), de schrijver van o.a. het boek ‘ Het oog van de vulkaan’. Professor Rotmans zette de gemoederen op scherp met zijn pleidooi. Rotmans werd voorafgegaan door een prachtige openingscolumn door hoofdredacteur Wim Nottroth van Cineac TV.

Groene Vogel
De Groene Vogel vrijwilligersprijs ging dit jaar naar Ariana Lelieveld. Zij is als vrijwilliger actief voor het Repaircafé in Rotterdam Noord en oprichtster van de lokale energiecoöperatie Blijstroom. Breed bezig met duurzaamheid dus. De prijs werd namens het college van Burgemeester en Wethouders van Rotterdam uitgereikt door Wethouder Korrie Louwes.

Groene Pluim
Naast de vrijwilligersprijs werd ook de prijs uitgereikt voor de groenste overheidsdienaar van het jaar uitgereikt. We nemen het begrip ‘overheidsdienaar’ breed. Ook onderwijsmensen en ‘groene wetenschappers’ kunnen in aanmerking komen voor de Groene Pluim. Dit jaar ging de Groene Pluim naar stadsecoloog Niels de Zwarte van ( Bureau Stadsnatuur. Niels ondersteunt samen met zijn team vele groene initiatieven ondanks het feit dat ze niet meer onderdeel zijn van het gemeentelijk apparaat en geen structurele subsidie meer krijgen van de gemeente.

Een bijzondere ‘groene pluimvogel’ werd dit jaar uitgereikt aan Emile van Rinsum de directeur van het milieucentrum dat in 2013 haar tienjarig bestaan vierde.

Groentrekkersdebat
In opmaat naar de gemeenteraadsverkiezingen op 19 maart volgend jaar werd het Groentrekkersdebat georganiseerd met (kandidaat-)raadsleden over ‘de duurzame toekomst van Rotterdam’. In dit debat, onder leiding van RTV-Rijnmond presentatrice Suzanne Mulder, lag de focus vooral op de luchtkwaliteit, het Rotterdams Climate Initiative
en na een inleiding van stadsecoloog Niels de Zwarte ook op de stadsnatuur en de groene verbindingen in de stad.

Het raadspanel bestond uit Leo de Kleijn ( SP), Claus Verbrugge ( PvdA), Reinier de Jong ( Leefbaar Rotterdam), Judith Bokhove ( GroenLinks), Salima Belhaj ( D66) Jan Willem Verheij ( VVD) Setkin Sies ( ChristenUnieSGP, Jeroen van der Lee ( Partij voor de Dieren) en Henri Bontebal ( CDA).

Tuinenbokalen
Na het debat volgde de uitreiking van de tuinenbokalen van de competitie Milieuvriendelijkstetuin van Rotterdam. (zie onderaan het artikel het complete juryrapport).

10 jaar Rotterdams Milieucentrum
Het Rotterdams Milieucentrum bestond in 2013 10 jaar. In 2003 werd het Milieucentrum opgericht als zelfstandige organisatie. Daarvoor was het milieucentrum onderdeel van de Milieufederatie Zuid Holland. Een feestelijke receptie met muziek van Pierre van Duyl en Peer Wassenaar een prachtige videoimpressie over 10 jaar Rotterdams Milieucentrum (een productie van Cineac TV) en een serie speeches sloten de Groeneconferentie 2013 af.

Zo spraken een aantal bijzondere mensen waarmee het Milieucentrum de afgelopen 10 jaar veel samenwerkte: Marijk Huijsman (IHS, Erasmusuniversiteit), Frans van der Steen (directeur Haags Milieucentrum) en Stadsecoloog Niels de Zwarte ( Bureau Stadsnatuur). Voorzitter Patrick van Klink had het laatste woord waarna het feestje kon beginnen!

Ontgassen van schepen moet geregeld worden!

Ontgassen van vluchtige stoffen zoals tolueen en benzeen is een groot probleem in ons dichtbevolkte havengebied. Ontgassen is nu nog (varend) toegestaan in de Rotterdam terwijl in vele havens het ontgassen van dit soort ongezonde stoffen streng verboden is. Directeur Robert Tieman van het Centraal Bureau voor de Rijn – en Binnenvaart (CBRB) doet een oproep om te zorgen voor een goede infrastructuur voor het ontgassen, ook voor de binnenvaart. In de Amsterdamse haven lijkt men intussen aan de oplossing te werken. >>>

Ontgassen.1
Directeur Tieman van het Centraalbureau voor de Rijn – en Binnenvaart plet voor een goede ontgassingsinfrastructuur:

Volgens Tieman ontbreekt deze infrastructuur in Europa en Nederland. Cijfers over de hoeveelheid ontgassingen zijn niet accuraat, het gaat om grotere hoeveelheden dan we dachten. De kans is groot dat er een soort ontgassingstoerisme gaat ontstaan en schepen naar Rotterdam komen om te ontgassen omdat het hier mag. Niet wenselijk! Er moet dus gereguleerd worden: ontgassen verbieden en gehandhaafd maar wel zorgen voor een goede ontgassingsinfrastructuur.

Amsterdam
Er lijkt een oplossing gevonden. In de Amsterdamse haven wordt een succesvolle proef gehouden met een nieuw systeem om schepen veilig en milieuvriendelijk te ontgassen. Daarmee is in de Amsterdamse haven een eerste stap gezet op weg naar een effectief en milieuvriendelijk alternatief voor het milieuonvriendelijk ontgassen in de openlucht zoals dat nu in de Rotterdamse haven ‘gewoon’ is. Dit komt door het verantwoorde stroomverbruik en het milieuverantwoord verwerken van het residu.

Ontgassen
Wat gebeurt er eigenlijk bij het ontgassen en welke stoffen komen er vrij?. Bij het laden, lossen, overslag en ontgassen van schepen en opslagtanks van olie en benzine ontstaan zogeheten vluchtige organische koolwaterstoffen die achterblijven in de tanks en schepen. Deze leveren stank en milieu overlast op en kunnen bij langdurige blootstelling schadelijk zijn voor gezondheid.

Mobiele installatie
In Amsterdam werkt men nu met een mobiele installatie. Deze installatie is nu nog in een testversie en ligt op een ponton in de nabijheid van de overslagpalen in de Amsterdamse Afrikahaven. De eerste testresultaten zijn succesvol.

Politieke druk
De politieke druk om tot een oplossing te komen voor het varend en milieuonvriendelijk ontgassen in het Rotterdamse havengebied wordt steeds groter. Vanuit de diverse gemeenten langs de Nieuwe Waterweg zoals Schiedam, Vlaardingen zijn raadsvragen gesteld. Juist ook omdat de bezorgdheid onder de bevolking toeneemt over de regelmatige ‘benzeenpieken’ in het Waterweggebied.

Hoek van Holland
Ook de VVD-fractie in de Deelgemeenteraad van Hoek van Holland is al langere tijd bezig om het probleem bij diverse instanties hoger op de agenda te krijgen. VVD-fractievoorzitter Mark Lensselink zegt dat hij tevreden is over dat de diverse instanties de problematiek nu serieus nemen. Hij begrijpt alleen niet dat het nog een aantal jaren moet duren. Lensselink: “er zijn nu al systemen die de uitstoot bij het ontgassen af kunnen vangen.”

Emissiebeleid
Het Rotterdams Milieucentrum wil dat het Havenbedrijf Rotterdam net als in Amsterdam een emissiebeleid gaat voeren waarin zoveel mogelijk reductie voor vluchtige organische stoffen wordt nagestreeft, oftewel: duurzaam en milieuvriendelijk ontgassen.

(Voor de techneuten onder ons: De mobiele installatie is een gesloten systeem dat werkt via snelle condensatie. Het voert vluchtige stoffen af die in tanks van schepen na lossing overblijven. Daarmee worden de tanks voorbereid voor een volgende toepassing. Meestal is dat de komst van nieuwe lading, maar dat kan ook onderhoud of inspectie zijn, waarvoor de tanks volledig worden geleegd of gereinigd. Het systeem koelt de vluchtige stoffen uit de tank tot 30 a 40 graden onder nul. Daardoor condenseren de stoffen en worden ze als vloeistof opgevangen. De gassen worden ten slotte via een speciaal procedé van zuurstof ontdaan en uiteindelijk als vrijwel pure stikstof in de tanks teruggevoerd.)

Documenten:

Interview ‘Ontgassen: kwesite van kosten – batenanalyse?’

Roet de belangrijkste veroorzaker van gezondheidschade!

pollution_europe_L

In Europese steden wordt 80 tot 97% van de bevolking blootgesteld aan gevaarlijk hoge concentraties luchtverontreiniging.

Ongeveer 420.000 Europese burgers sterven jaarlijks voortijdig ten gevolge van luchtverontreiniging. In Nederland lijden één miljoen mensen aan een longziekte. Ultrafijnstof en roet zijn de belangrijkste veroorzakers van gezondheidsschade door luchtvervuiling. 60 gezondheids – en milieuorganisaties in Europa schreven een brief aan hun milieuministers. Een van deze organisaties is het Rotterdams Milieucentrum.

De WereldGezondheidsOrganisatie
De WereldgezondheidsOrganisatie (WHO) heeft de enorme omvang van de gezondheidsschade door luchtverontreiniging recentelijk nogmaals bevestigd. Ook benadrukte zij dat de bestaande normen van ‘Europa’ voor de luchtkwaliteit verre van toereikend zijn om de gezondheid van de burgers te beschermen. Ook in Nederland worden de meeste burgers aan hogere concentraties fijnstof blootgesteld dan de WHO acceptabel acht. Niet alleen nu, maar ook in 2020 en 2030 is dit zonder aanvullende maatregelen nog het geval, zo blijkt uit prognoses. Het gevolg is dat veel mensen aan longziekten lijden. Aandoeningen zoals astma, COPD, hart- en vaatziekten zorgen voor veel persoonlijk leed.

Economische schade
Alleen al in het jaar 2000 veroorzaakte luchtverontreiniging een economische schade van 277 tot 790 miljard euro! Als de luchtkwaliteit in de 25 grootste Europese steden zou voldoen aan de richtlijnen van de WereldgezondheidsOrganisatie, zou dat per jaar 31.5 miljard euro opleveren. Deze winst kan worden behaald door verminderde zorgkosten, lager werkverzuim en door waardering van
immateriële zaken als welzijn, levensverwachting en kwaliteit van leven.

Kosten/baten
In een brief van een aantal Nederlandse gezondheids – en milieuorganisaties aan de Minister van Infrastructuur en Milieu Mevrouw Schultz van Haegen en Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, Mevrouw Mansveld wordt gevraagd om herziening van de richtlijnen van de Europese Unie waarin nu is vastgelegd hoeveel in een land mag worden uitgestoten aan vervuilde lucht (emmissieplafonds). Een herziening levert 22 tot 70 miljard euro aan o.a. minder kosten gezondheidszorg op per jaar! Dit is berekend in een kosten-baten-analyse door het Europese Directoraat-Generaal van Milieu van de Europese Unie. Op 22 april komt de Raad van Europese Milieuministers bijelkaar. De samenwerkende gezondheids – en milieuorganisaties willen dat de minister en de staatsecretaris dit punt hier aankaarten. Ruim 60 gezondheids – en milieuorganisatie in heel Europa schreven een vergelijkbare brief aan hun milieuministers. Een van deze organisaties is het Rotterdams Milieucentrum.

Steun
Een groot deel van de Europese bevolking ondersteunt een beleid waardoor de luchtkwaliteit
verbetert. Uit de Eurobarometer van 2013 blijkt dat 80% van alle ondervraagde Europeanen vindt
dat ‘Europa’ extra maatregelen moet nemen om problemen met luchtverontreiniging aan
te pakken. Ook meent 67% van deze mensen dat de luchtkwaliteit de afgelopen tien jaar is
verslechterd.

De brief aan Minister van Infrastructuur en Milieu, Mevrouw Schultz van Haegen en Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, Mevrouw Mansveld over de luchtkwaliteit:

textBrief aan de minister van milieu EU luchtkwaliteit

Luchtmeetpunt.1

Vijftigste burgermeetpunt in Rotterdam

Samen met buurtbewoners uit Rotterdam-Noord hing Milieudefensie 22 januari het vijftigste Nederlandse burgermeetpunt voor luchtkwaliteit op. De buisjes, die meten hoe vies de lucht is, werden op verzoek van omwonenden opgehangen op het speelplein van basisschool Imelda. Het meetpunt op het schoolplein is het vijftigste in Nederland en het negentiende in Rotterdam. Milieudefensie begon in oktober vorig jaar met de metingen. >>>

Ook in andere grote steden zoals Amsterdam en Den Haag hangen de meetbuisjes. Daarmee wordt een jaar lang de hoeveelheid stikstofdioxide – een goede indicator van ongezonde lucht – gemeten. ‘Die hoeveelheden zijn vaak (veel) hoger dan die waar de papieren rekenmodellen van de overheid op uitkomen’, aldus campagneleider luchtkwaliteit Ivo Stumpe van Milieudefensie.

Luchtkwaliteit
Milieudefensie stelt dat er op veel plekken in Nederland niet bekend is hoe erg de luchtvervuiling is, omdat de overheid er geen of onvoldoende gegevens over heeft. ‘Mensen willen graag weten hoe het in hun buurt, bij hun werk of bij de school van hun kinderen met de luchtkwaliteit gesteld is,’ aldus Ivo Stumpe. ‘Hoge concentraties luchtvervuiling veroorzaken longklachten zoals astma en kanker, maar ook hart- en vaatziekten en tal van andere aandoeningen. zegt Stumpe.

Gasmaskers
Bij de lancering van het vijftigste meetpunt gingen buurtbewoners verkleed als gezonde-lucht-brigade: in witte pakken en met gasmaskers op hingen ze de meetbuisje op bij de Imelda Basisschool aan de Veurstraat in Rotterdam Noord. Vervolgens gingen ze op een tandem naar het gezondheidscentrum aan de Rotterdamse Talmastraat/Schieweg, waar ook een buisje werden geplaatst. Buurtbewoner Zoé Baart: ‘Wij willen het probleem van luchtvervuiling hier concreet maken, door in de wijken waar mensen wonen, werken en naar school gaan te meten hoe het daadwerkelijk gesteld is met de luchtkwaliteit.’


Overzicht meetpunten
Sinds de start van de meetcampagne van Milieudefensie, in oktober 2012, zijn elke maand door heel Nederland nieuwe groepen bewoners begonnen met meten. Op www.milieudefensie.nl/luchtkwaliteit staat een kaart met alle meetpunten. In februari wordt de laatste reeks buisjes opgehangen in Rotterdam. Verdeeld over heel Nederland hangen er dan vele tientallen. In 2014 maakt Milieudefensie de jaargemiddelden van alle meetpunten bekend.

iSPEX-teamfoto1

In mei/juni nationale iSPEX meetdag

Er komt aardig wat bij kijken om fijnstof met uw smartphone te kunnen meten. Het iSPEX-ontwerp dat hieronder is geschetst in het filmpje combineert spectroscopie en polarimetrie om een normaal spectrum (ook wel intensiteit spectrum) en een polarisatie spectrum te krijgen van de blauwe lucht. Binnen het iSPEX-team is een hele speciale manier ontwikkeld om deze twee spectra met een foto te kunnen meten. Dit noemt men het iSPEX-principe, bekijk het filmpje:>>>

Steeds meer mensen dragen een hightech mobiele telefoon met camera, internetverbinding, GPS en veel rekenkracht bij zich. Met een ‘iSPEX-opzetstukje’ met bijbehorende ‘iSPEX’ app verandert zo’n telefoontje in een handomdraai in een wetenschappelijk instrument om stof in onze atmosfeer te meten. In mei/juni nemen 10.000 Nederlanders met hun smartphone op het zelfde moment een foto. De datum is nog niet bekend. De reden dat hiervoor nog geen exacte datum is geprikt is omdat een iSPEX meting afhankelijk is van het weer: er is een blauwe lucht nodig! >>>

10.000 metingen
Op een heldere dag in juni richten 10.000 Nederlanders op het zelfde moment hun iPhone met iSPEX erop naar een helder stuk hemel en maken een foto. Zo meten ze samen de eigenschappen van kleine deeltjes in de lucht: fijn stof. Het principe is gebasseerd op dat van de Spectropolarimeter for Planetary Exploration (SPEX), maar is aangepast om door zoveel mogelijk mensen te kunnen worden gebruikt. Het betrekken van het publiek bij fijnstof onderzoek doen is niet alleen omdat het belangrijk is dat mensen meer leren over fijnstof in onze atmosfeer; maar vooral ook omdat we deze methode ook echt meer informatie kan opleveren over fijnstof dan nu beschikbaar is. Oftewel, de initiatiefnemers van deze masale meting willen de deelnemers ook echt wetenschap laten bedrijven!

 

Meedoen?
Ook u kunt meedoen aan deze massa-meting (maar alleen met een iPhone/SmartPhone!)? Meld u aan direct via www.ispex.nl of mail het Rotterdams Milieucentrum: info@nullrotterdamsmilieucentrum.nl! Het Milieucentrum koopt centraal een aantal iSPEX-opzetstukjes in. Vermeldt uw postadres t.b.v. de verzending van de opzetstukjes (dus nog alleen voor iPhone).
Deelname is aan enige selectie onderhevig!

Fijn stof
Het doel van het iSPEX project is om meer te weten te komen over fijn stof dat boven onze hoofden zweeft. Het is de laatste jaren al zo vaak in het nieuws geweest dat het een begrip is geworden en vaak als één woord wordt geschreven. Ook in dit artikel gebruiken wij daarom de de aanduiding fijnstof. Met iSPEX kun fijnstof worden gemeten. Maar wat is fijnstof? Waarom is het belangrijk om hier goede metingen naar te kunnen doen? Hoe kunnen metingen naar fijnstof worden gedaan?

Consortium
In het iSPEX-consortium werken de volgende organisaties samen:

NOVA: Sterrewacht Leiden,
Universiteite van Leiden
SRON: Netherlands Institute for Space Research
RIVM: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
KNMI: Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut
samen het iSPEX-consortium.

Aanmelden voor deelname aan de metingen in juni (alleen met ‘smartphones’)
Aanmelden voor een meetpunt kan via info@nullrotterdamsmilieucentrum.nl, of direct via www.ispex.nl. De opzetstukjes zijn alleen geschikt voor een smartphone / iPhone (iPhone 4 en 4s en waarschijnlijk ook 5).

Metingen
Uw metingen, en die van 9.999 andere Nederlanders worden dan centraal verwerkt tot een fijnstof-kaart van Nederland, waarmee u daadwerkelijk een steentje bijdraagt aan atmosferisch onderzoek. Uw meetgegevens zullen namelijk ingezet worden om de gezondheidsrisico’s van fijnstof beter in kaart te brengen, om vulkaanaswolken die het vliegverkeer verstoren te helpen identificeren, en om de onduidelijkheid over de invloed van fijnstof in het klimaatdebat te verkleinen.

Weblinks
www.ispex.nl
iSPEX-blog in astronomie.nl
www.sron.nl
Rotterdams Milieucentrum