Berichten

Schieveensepolder.nl

Raad van State haalt streep door plan Schieveen

Oplossingen voor gebrekkige ontsluiting, verkeershinder en verslechtering luchtkwaliteit pas na 2017

De Raad van State heeft een streep gehaald door het plan voor natuur- en businesspark Schieveen bij Rotterdam Airport. >>>

Het bestemmingsplan van de gemeente Rotterdam is in zijn geheel vernietigd.

Het beroep tegen het plan om aan de noordzijde van Rotterdam Airport een nieuw bedrijventerrein te bouwen werd ingesteld door de Vereniging Tegen Milieubederf (VTM), de Stichting Natuur – en Milieubescherming Vlinderstrik, de Vereniging Natuur – en milieubescherming Noordrand (VNMN) en een aantal agrarische bedrijven.

Wethouder Karakas heeft in een eerste reactie gezegd dat er een nieuw bestemmingsplan geschreven zal worden. Hij vreest dat door de uitspraak van de Raad van State nu ook bestemmingsplannen voor andere gebieden herzien moeten worden. In een persbericht stelt de gemeente zelfs ‘blij’ te zijn met de uitspraak van de Raad van State. ‘De Raad van State heeft het plan inhoudelijk niet afgewezen maar acht het bestemmingsplan niet het geschikte juridische instrument om een integrale gebiedsontwikkeling voor een periode langer dan 10 jaar te regelen.‘ aldus het persbericht.

10 jaar
De Raad van State vindt het niet terecht dat in het bestemmingsplan voor Schieveen bestemmingen worden vastgelegd die pas vaak ver na afloop van de planperiode van 10 jaar worden gerealiseerd. Een bestemmignsplan hoort immers iedere 10 jaar te worden vernieuwd zo stelt de wet.

De gebrekkige ontsluiting van het bedrijventerrein, de te verwachten verkeershinder op de Doenkade en een verslechtering van de luchtkwaliteit waren redenen voor de Raad van State het besluit te nemen, temeer omdat oplossingen hiervoor pas na 2017 staan ingepland. Intussen, zo lijkt de Raad van State te redeneren, worden de problemen in de komende jaren wel veroorzaakt.

Lilian van der Horst voorzitter van de Vereniging Tegen Milieubederf is blij met de uitspraak ´alleen jammer dat de Raad van State de weidevogels niet betrokken heeft in haar uitspraak, het enige minpuntje – voor de rest een prachtig resultaat´ aldus de voorzitter. (zie ook het persbericht van de VTM).

Nieuw bestemmingsplan?
Jan Ochtman van Natuur – en Milieubescherming Vlinderstrik zegt: ‘Rotterdam doet er nogal luchtigjes over, maar ik denk dat het niet zal meevallen een nieuw bestemmingsplan te maken dat voorziet in een planperiode van maximaal 10 jaar, waarbij rekening moet worden gehouden met een goede verkeersontsluiting en de luchtkwaliteit. Nu dit bestemmingsplan is vernietigd ben ik van mening dat bij de verbreding van de Doenkade en de (eventuele) aanleg van de nieuwe snelweg A13/16 geen rekening meer hoeft te worden gehouden met de ligging van het bedrijventerrein. Dit kan grote positieve gevolgen hebben voor een goede inpassing van deze wegen zoals ligging van de A13/16 ten noorden van de Doenkade met ondertunneling onder de HSL; bovendien worden nut en noodzaak voor de aanleg van deze infrastructuur minder urgent.’

Natte Natuur
Naast het bedrijventerrein was de aanleg van ´natte natuur´ gepland (ten noorden van het bedrijventerrein). Dit gebied zou aansluiten op het natuurreservaat ´Ackerdijkseplassen´. Ook de aanleg van dit nieuwe natuurgebied komt door de uitspraak van de Raad van State in gevaar.

Meningen verdeeld
De meningen tussen lokale, regionale en landelijke natuurorganisaties over de nieuwe ´moerasachtige natuur´ in de Schieveenpolder zijn alle jarenlang verdeeld. De Milieufederatie Zuid Holland enVereniging Natuurmonumenten (die het nieuwe gebied in beheer wil krijgen) werkten de afgelopen jaren samen met de gemeente Rotterdam aan de realisatie van het nieuwe natuurgebied in combinatie met het geplande (duurzame) bedrijventerrein. Kleinere en lokale natuurorganisaties zoals de VTM, de VNMN en de Natuurwacht Pijnacker willen de kant op van agrarisch natuurbeheer door plaatselijke boeren die de grond in eigendom houden. Ze zijn fel gekant tegen het bebouwen van de polder. Het in stand houden van het huidige weidevogelgebied (een van de grootste Grutto kolonies in Europa) speelde een belangrijke rol in de overwegingen van de lokale natuurclubs. Ook lokale boeren kwamen samen met een aantal lokale natuurclubs in verzet tegen de plannen.

Agrarisch beheer?
Maar ook de meningen tussen de lokale natuurgroepen zijn verdeeld. Zo denkt de Natuur – en Milieubescherming Vlinderstrik heel anders over agrarisch natuurbeheer dan bijvoorbeeld de VTM en de Natuurwacht Pijnacker.

Voorzitter Ochtman van de Vlinderstrik vindt dat het gebied best agrarisch beheerd mag worden als de grond maar in eigendom komt van een natuurbeschermingsorganisatie. ‘Grond in eigendom houden van de agrariër dat werkt niet. Dat heeft de praktijk uitgewezen. De agrarische sector is een belangrijke boosdoener in de achteruitgang van de Grutto en andere weidevogels.’ stelt de natuurbeschermer.

Wat is eigenlijk natte natuur?
Jan Ochtman van de Vlinderstrik‘Bij agrarisch natuurbeheer ontkom je niet aan verhoging van het waterpeil, juist ten behoeve van de Grutto en andere weidevogels. Verhoging van het waterpeil gaat ten koste van de agrarische bedrijfsvoering. Ik ben voorstander van agrarisch natuurbeheer, maar dan
moeten de gronden wel in eigendom en/of beheer zijn van een natuurbeschermingsorganisatie.
En, uiteraard met restricties: het gebied moet openbaar toegankelijk zijn met een enkel fiets/wandelpad. Dit alles stuit echter, op grond van economische belangen van de boeren, op weerstand van diegenen die zeggen tegen natte natuur te zijn. Dat is hun goed recht…,
 aldus Jan Ochtman…‘maar heeft niets van doen met de bescherming van de natuur en de grutto, tureluur, kievit, lepelaar!’

Ontknoping?
Is de uitspraak van de Raad van State nu een ontknopping van dit jarenlang durende conflict tussen de diverse partijen in het voordeel van de agrarische bedrijven en lokale natuurclubs? Lukt het wethouder Karakas een realistisch bestemmingsplan te maken waarin de periode van 10 jaar in acht wordt genomen? Van belang is dat de gemeente Rotterdam maar ook de landelijke en provinciale natuurorganisaties goed en uitgebreid met lokale groepen, bewoners en agrariers in overleg treden.

Uitspraak
De Raad van State vernietigt nu formeel het goedkeuringsbesluit van gedeputeerde staten van Zuid-Holland voor het bestemmingsplan “Natuur- en Businesspark Schieveen”, onthoudt goedkeuring aan het plan en bepaalt dat deze uitspraak in de plaats treedt van het vernietigde besluit.
Zie hieronder de complete uitspraak.

(Hieronder ook weblinks naar de betrokken organisaties en de uitspraak van de Raad van State:)

Schieveensepolder.2

Gemeente blij met uitspraak Raad van State

Persbericht Gemeente Rotterdam – 9 mei 2007

De gemeente Rotterdam is blij dat de Raad van State tot een besluit is gekomen inzake het bestemmingsplan Natuur- en Businesspark Schieveen. >>>

De Raad van State heeft het plan inhoudelijk niet afgewezen maar acht het bestemmingsplan niet het geschikte juridische instrument om een integrale gebiedsontwikkeling voor een periode langer dan 10 jaar te regelen.

VIP project
Het college van B&W zal vervolgstappen nemen om binnen de randvoorwaarden die de rechter heeft gesteld alsnog tot de gewenste gebiedsontwikkeling te komen. Polder Schieveen is in de Stadsvisie aangemerkt als VIP-project en draagt bij aan de doelstelling van het college om te bouwen aan een sterke economie en aantrekkelijke woonstad.

Geen inhoudelijk oordeel
De Raad van State acht het in beginsel niet in overeenstemming met een goede ruimtelijke ordening dat in een plan bestemmingen worden vastgesteld die pas na afloop van de tienjarige planperiode worden verwezenlijkt. Het college is verrast omdat de afgelopen jaren deze termijn niet zo scherp is gesteld. De uitspraak heeft verstrekkende juridische en bestuurlijke gevolgen voor integrale gebiedsontwikkeling in Nederland. Er is geen inhoudelijk oordeel gegeven over het bestemmingsplan. Het Natuur- en Businesspark Schieveen is als zodanig niet ter discussie gesteld. Met de uitspraak is de intentie om door te gaan niet geraakt, maar de uitvoering wel. De uitvoering van de eerste fase van het project loopt een vertraging van ten minste één jaar op.

Natuurmonumenten
De gemeente wil samen met de Vereniging Natuurmonumenten polder Schieveen ontwikkelen tot een goed toegankelijk natuurgebied (220 ha) en een hoogwaardig businesspark (75 ha) met internationale uitstraling, gericht op kennisintensieve en luchthavengeoriënteerde bedrijvigheid. Hiermee staat de dubbele doelstelling van het plan nog overeind. De plannen voorzien ook in 18 vrije kavels voor woningbouw en een piekberging voor tijdelijke opslag van water bij hevige regenval. Het totale plan is een belangrijke impuls voor de leefbaarheid en de economische ontwikkeling van Rotterdam en omgeving.

Rotterdam gaat zich met haar partners beraden over te nemen vervolgstappen om binnen de randvoorwaarden die de rechter heeft gesteld alsnog tot de gewenste ontwikkeling te komen.

(Bron: Bestuursdienst, 09-05-2007)

Hieronder de uitspraak van de Raad van State:

textUITSPRAAK

Grutto

Klacht ingediend bij Europese commissie

De VTM *), de Vereniging Natuur – en milieubescherming Noordrand (VNMN) en de Natuurwacht Berkel dienden een klacht in bij de Europese commissie. De drie eisen handhaving van de Europese richtlijnen voor weidevogels. Hieronder een artikel van de voorzitter van de VTM.

– door Lilian van der Horst VTM *)-

HELP!
Het polderlandschap verdwijnt!
Boeren, burgers en buitenlui luiden de noodklok om wat eens Hollands meest vermaarde fenomeen was: grazige weilanden, verlevendigd met koeien en schapen, overkoepeld door immer wisselende wolkenluchten. Grutto’s en kieviten vormen generaties lang een achtergrondkoor.

Groene hart
Steeds meer woningen en bedrijfsterreinen knabbelen al jaren aan ons Groene Hart: de open ruimte tussen de steden. De restanten worden toebedeeld aan anderssoortige projectontwikkelaars: die van ‘nieuwe natuur’.

Anders gezegd: ontwikkelaars van moerassen, plas en dras waar geen plaats is voor weidevogels. Nieuw inderdaad is de extra taak van de voormalige weilanden om het water uit de nieuwbouw op te vangen. Een taak die het veenweidegebied en de veehouders van Delfland, met de bergboezems daarin, al eeuwenlang verrichten. Dat zij in hun strijd om behoud van hun bestaan gesteund worden door de lokale natuurorganisaties en bewoners ligt voor de hand.

Weidevogels
Die collectieve weerstand tegen de vernietiging van polders is niet alleen ingegeven door nostalgie: er bestaat een serieuze bedreiging voor met name weidevogelsoorten, zoals de Grutto om van de aardbol te verdwijnen. Er zijn internationaal afspraken gemaakt om het leefgebied van de bedreigde soorten te beschermen. Als meer dan één procent van de totale wereldpopulatie van een soort in een gebied broedt, valt het onder de Europese vogelrichtlijn. Het gebied moet behouden te blijven zoals het is: geen transformatie tot natte natuur of verstedelijking. Wel betere vogelbeschermingsmaatregelen.

1% norm
In het kader van de bezwarenprocedure tegen het nieuwe bestemmingsplan Natuur – en Businesspark Schieveen hebben VTM, VNMN en Natuurwacht Berkel de potentie van belangrijk weidevogelgebied onderbouwd met officiele gegevens van SOVON. Verrassend was de conclusie van SOVON dat het gehele poldergebied van Delfland voor diverse weidevogelsoorten die één procent norm haalden.

Het Ministerie van LNV had dit moeten weten, maar heeft nagelaten voor het gebied een speciale, beschermde status aan te vragen volgens de Europese regelgeving. In 2001 diende de VNMN bij LNV een verzoek in Schieveen aan te wijzen als Vogelrichtlijn gebied. Dit is in 2003 door LNV afgewezen. Reden: te klein voor habitatgebied.

Een officiële klacht tegen de Staat der Nederlanden ‘wegens het niet naleven van het gemeenschapsrecht’ is in oktober 2005 namens de VTM, VNMN en de Natuurwacht Berkel ingediend bij de secretaris-generaal van de Europese Commissie. De commissie is verzocht de klacht te onderzoeken en een inbreukprocedure op te starten bij het Europese Hof. De behandeling kan weliswaar jaren duren, maar intussen geldt voor het gebied een status van dubbele bescherming. Gaan overheid en natuurprojectontwikkelaars toch door met het vernietigen van de weilanden, dan lopen zij het risico achteraf een dwangsom te betalen als het Europese Hof Nederland op de vingers tikt en de polders alsnog aanwijst tot beschermd gebied. Wie verwacht dat de grote natuurorganisaties als Natuur Monumenten dit initiatief toejuicht, komt bedrogen uit.

Weidevogelbescherming past niet in hun natte natuurterritoriumplannen. Natuur Monumenten zit op één lijn met provincie, ministerie van Landbouw Natuurbeheer en Voedselkwaliteit (LNV) en de waterschappen. Bij de bezwaren procedures tegen keurvergunningen en voor handhaving faunawetten, wordt Europese wetgeving als een ver-van-mijn-bed-show -gezien. “Na een uitspraak van het Europese Hof, kan het zand kan weer afgevoerd worden en de sloten hersteld”.

Internationale steun
De VTM is nog een stap verder gegaan.
De Europese Commissie is bovendien verzocht de Grutto op de lijst van Bijlage I van de Vogelrichtlijn te plaatsen. Daar was men in Brussel direct enthousiast over. Voor de Commissie een stimulans om de jacht in Frankrijk op onze trekvogels te verbieden. Voor de VTM en geestverwanten de nodige internationale steun voor het behoud van het Zuid Hollandse Polderlandschap.

*) = VTM Vereniging Tegen Milieubederf: zie de weblink hieronder:

Schieveensepolder.3

Open landschap met veel natte graslanden, rietland en ruigte…

Het doel van Natuurmonumenten met de polder Schieveen is een open landschap met veel natte graslanden, wat rietland en ruigte met een beperkte oppervlakte bos (maximaal 10%). >>>

– door Tom den Boer Natuurmonumenten –

Het aantal mensen dat hiervan kan genieten is enorm, er komt zeker 10 km wandel- en fietspad plus kanoroutes. Tom den Boer schrijft hieronder meer over het doel van de vereniging Natuurmonumenten met de polder.

De natuurwaarden passen bij de recreatiedruk. De openheid van Schieveen blijft gewaarborgd, omdat echte opgaande vegetatie door inrichting en beheer wordt tegengegaan. De cultuurhistorie blijft intact: de aloude bergboezem blijft in stand en blijft ook qua inrichting zichtbaar/ herkenbaar. Het ontginningspatroon, de sloten en percelen, blijven in stand, maar krijgen een uiterlijk dat meer vergelijkbaar is met wat de landschapsschilders vroeger aantroffen. De soortenrijkdom zal spectaculair toenemen ten opzichte van nu, met veel bijzondere soorten van de Rode Lijst. Vrijwel alle soorten weidevogels die er nu zitten, zullen er blijven broeden. Sommige in veel grotere aantallen (watersnip, slobeend) andere in lagere aantallen (grutto, tureluur). Kortom: een project dat past bij de behoeftes van de grote stad en met de kwaliteiten van een bijzonder natuurgebied in het Groene Hart.

Van landschapsschilders naar Engels Raaigras en kassen…
Polder Schieveen is een droogmakerij aan de rand van de stad. 100 jaar geleden was dat polderlandschap nat en met tamelijk ruig en gevarieerd grasland bedekt. Rietkragen hoorden daarbij. Weidevogels waren er slechts in bescheiden aantallen. Meer recent is de polder ontwikkeld tot grotendeels Engels raaigras met melkveehouderij. De weidevogels gaan al tien jaar structureel achteruit. Er zijn praktisch geen volwaardige melkveehouderijbedrijven meer actief, behalve één of twee. De rest bestaat grotendeels uit land met schapen, vleesvee en steeds meer paarden. Inmiddels zijn er een aantal kassen gekomen, zoals dat ook overal in de omgeving onvermoed snel is gebeurd. Uiterlijk ligt er nog steeds een groene oase, een landbouwgebied met weidevogels. Onder die oppervlakte is echter van alles aan de hand, typisch voor dergelijke stadsranden.

Wat wil Natuurmonumenten bereiken?
• Een versterking van de natuurwaarden in Ackerdijkse plassen. Ackerdijk behoort tot de top-5 van Nederlandse broedvogelgebieden maar is relatief klein en dus kwetsbaar. De ontwikkeling van Schieveen tot een aanvullend natuurgebied maakt Ackerdijk robuust, ook voor de toekomst.

• Een goed toegankelijk en aantrekkelijk natuurgebied voor de mensen. Er wonen 100-duizenden mensen (waarvan 40.000 leden van NM) op fietsafstand die graag meer groen willen om te recreëren. Een natuurrijk Schieveen is aantrekkelijk voor bewoners en omwonenden. Er is een groot tekort aan toegankelijke groene gebieden en Schieveen is op dit moment niet of slecht toegankelijk.

• Behoud van een sterke weidevogelpopulatie in Delfland. Schieveen was een rijke weidevogelpolder maar is dat inmiddels niet meer. De weidevogels gaan al tien jaar structureel achteruit en dat leidt tot het verdwijnen van karakteristieke soorten de komende jaren. Ondanks dat er al jaren nesten worden beschermd door vrijwilligers. Schieveen blijkt niet de plek om weidevogels op termijn veilig te stellen.

• Behoud van de openheid en voorkomen dat de bebouwing van Rotterdam opschuift tot aan de rand van Ackerdijk. De bestemming, de eigendomsituatie en het verschuivende grondgebruik van Schieveen vormen een groot risico op verdwijning van het polderlandschap en op termijn volledige verstening. Het gebied heeft al meerdere malen op de nominatie gestaan om te verworden tot VINEX-locatie, Airport Rotterdam, etc.. Er zijn al enige tijd grondspeculanten die oppervlaktes in bezit hebben.

Wat zijn de opties?
Weidevogels zijn op termijn geen optie, was de conclusie van Alterra, een onafhankelijk onderzoeksbureau te Wageningen dat was ingeschakeld door Rotterdam. Natuurmonumenten heeft die conclusie overgenomen en daarom hebben Natuurmonumenten en Rotterdam in Schieveen gekozen voor andere natuurwaarden die ook karakteristiek zijn voor dit gebied. Bovendien heeft Natuurmonumenten zich extra ingezet voor weidevogelbescherming in Delfland, op plekken die meer kansen bieden. Onder andere met het project Nederland-Gruttoland van Vogelbescherming Nederland met een proefproject in Midden-Delfland. Dat vergt ook de komende jaren een stevige inspanning.

Er zijn geen geldstromen om te investeren in natuur en toegankelijkheid van Schieveen anders dan door de gemeente Rotterdam zelf beschikbaar worden gesteld. Schieveen heeft geen enkele status wat dat betreft. Ook planologisch had het een slechte bestemming voor behoud van openheid en weidevogels (agrarisch). Er was daarmee de zekerheid dat het gebied zou dichtslibben zonder een echt forse investering en de kans dat het gebied open gehouden zou kunnen worden. Die kans hebben wij gegrepen en mee helpen ontwikkelen. Maar daarvoor moet Rotterdam fors investeren en die investering wordt mede betaald door de ontwikkeling van een bedrijventerrein. Alle overwaarde van het bedrijventerrein worden geïnvesteerd in natuur en recreatieve toegankelijkheid. Daarbovenop garandeert Rotterdam, omdat het haar ernst is met de natuur, een eventueel tekort op de exploitatie ten gunste van de natuur.

Recente ontwikkelingen
De Raad van State heeft het bestemmingsplan voorlopig geschorst omdat voor luchtkwaliteit en bereikbaarheid van het bedrijventerrein nog nader onderzoek wenselijk werd geacht. Dat wordt door Rotterdam nu voorbereid.

Ook Natuurmonumenten deelt de zorg voor een goede luchtkwaliteit en het is in ieders belang dat het bedrijventerrein geen verkeersknelpunt wordt. Dat dat serieus wordt uitgezocht ligt dus voor de hand. Voor de bestemming natuur liggen er feitelijk geen beletsels meer, want de uitspraak van de Raad van State had daarop geen betrekking.

Er is een klacht ingediend bij de Europese Commissie over een Vogelrichtlijnaanwijzing voor Delfland. De commissie neemt een klacht altijd in behandeling maar het heeft enige jaren doorlooptijd voordat duidelijk is of de klacht gegrond wordt verklaard. In Nederland zijn er tot nu toe maar twee gebieden die onder de Vogelrichtlijn kwalificeren voor weidevogels, zoals Arkemheen in de Eempolder bij Amersfoort. Delfland, of onderdelen daarvan, zijn indertijd wel overwogen maar te licht bevonden. Schieveen is bovendien van een heel andere aard en orde dan de twee in Nederland aangewezen gebieden voor weidevogels.