Door: Alex Ouwehand (directeur Natuur – en Milieufederatie Zuid Holland)

Deze maand opvallend goed nieuws in de Rotterdamse haven en met name voor de inwoners in de directe omgeving van de Rotterdamse haven. Tot 2030 wordt voor ongeveer € 175 miljoen extra geïnvesteerd in de aanleg van meer walstroomvoorzieningen. Hiermee verkrijgen aangemeerde schepen energie van de wal in plaats van hun eigen, veel meer vervuilende, dieselgeneratoren te laten draaien. Het reduceren van stank en geluidsoverlast en het verminderen van de uitstoot van CO₂, fijnstof, stikstofoxide en zwaveloxide van zeeschepen krijgen hiermee in de Rotterdamse haven een forse impuls.

Allard Castelein, CEO van Havenbedrijf Rotterdam en Arno Bonte, wethouder voor Duurzaamheid en Luchtkwaliteit lanceren een proef met walstroom. Foto: Port of Rotterdam, JERRY LAMPEN

Vervuiling en geluidsoverlast teruggedrongen

De afgelopen decennia heeft de NMZH aangedrongen op de grootschalige uitrol van walstroom om de emissies in de Rotterdamse haven fors terug te dringen en de geluidsoverlast voor omwonenden structureel te beperken. Rotterdam is Europa’s grootste haven. Alleen al in 2019 deden 23.491 zeeschepen en zo’n 100.000 binnenvaartschepen Rotterdam aan. Zij voeren zo’n 325,8 miljoen ton aan grondstoffen en goederen aan. Er werd dat jaar ook voor 143,6 miljoen weer afgevoerd. Zonder walstroomvoorzieningen zijn de afgemeerde schepen gedwongen om 24 uur per dag dieselgeneratoren aan boord te laten draaien voor de hele energievoorziening aan boord. Volgens de gemeente Rotterdam verbruiken deze zeeschepen dan jaarlijks net zoveel elektriciteit als 250.000 tot 300.000 huishoudens. Dat zorgt voor de uitstoot van onder meer 8.000 ton stikstof en ongeveer 600.000 ton CO₂. Om je een beeld te vormen: een cruiseschip stoot los van andere emissies alleen al CO₂ uit, die gelijk staat aan wat 3.500 (!) auto’s per uur uitstoten.

Dikke oliesmurrie

Anders dan bijvoorbeeld Euro95 of diesel aan de pomp kan de samenstelling van stookolie voor zeeschepen sterk variëren. De basis van deze brandstof zijn aardolierestanten van raffinaderijen na de productie van lpg, benzine, nafta, kerosine en diesel. Deze oliesmurrie is vaak zo dik dat er vloeistof bij moet worden gemengd. Volgens het RIVM is het ‘vaak niet duidelijk welke stoffen hiervoor worden gebruikt en of ze daarvoor zijn toegestaan’. Onderzoekers van het RIVM legden in 2017 en 2018 monsters uit de brandstoftanks van vijftig zeeschepen in de Rotterdamse haven onder de microscoop. In vrijwel alle monsters vonden zij één of meerdere afwijkende stoffen zoals oplosmiddelen en organochloorverbindingen. Het instituut noemt lood, trichlooretheen en tetrachlooretheen. Deze stoffen mogen niet in stookolie zitten, komen niet van nature in aardolie voor en worden volgens het RIVM niet in de stookolie verwacht. Het RIVM deed het onderzoek in opdracht van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), de instantie die controleert of transportbedrijven zich aan de regels houden.

Belangrijke stap in verduurzaming haven

De afgelopen jaren is bij bijna alle Rotterdamse openbare ligplaatsen voor de binnenvaart al een walstroomaansluiting gerealiseerd. Nu gaat dit dus ook gebeuren voor de zeeschepen. Aangezien binnenvaartschepen veel minder stroom verbruiken dan zeeschepen is dit een belangrijke stap in het verder verduurzamen van de Rotterdamse haven. De ferry van Stena Line in Hoek van Holland gebruikt al langere tijd walstroom om hinder voor de omgeving te beperken. Voor de offshore schepen van Heerema die regelmatig bij Rozenburg liggen, bouwen Eneco en het Havenbedrijf op dit moment een walstroomvoorziening.

Nu dus deze belangrijke vervolg stap. Met deze investering kunnen de komende jaren vaste punten voor walstroom worden aangelegd aan publieke kades, zodat bezoekende zeeschepen deze gemakkelijk weten te vinden. Daarnaast gaan de gemeente en het Havenbedrijf walstroom aanleggen op privékades voor containerschepen, cruiseschepen, offshore-schepen en de veerboten naar de Engelse oostkust. Verder wordt geïnvesteerd in zeeschepen waarvoor nu nog weinig mogelijkheden zijn voor walstroom, zoals natte bulkschepen die bijvoorbeeld olieproducten of vloeibare chemicaliën vervoeren. In totaal gaat het om acht tot tien walstroomprojecten voor verschillende zeeschepen.

Goed nieuws voor mens en milieu

Gebruik van walstroom zorgt voor schonere lucht. In de directe omgeving is minder uitstoot van stikstofoxide en fijnstof. Ook gaat de uitstoot van CO₂ verder omlaag. Het walstroomproject moet met duurzaam opgewekte energie in 2030 een besparing van 200.000 ton CO₂ opleveren. Bovendien heeft de omgeving geen last meer van het geluid van draaiende generatoren. Zeker voor de omwonenden die al jaren geluidsoverlast ervaren is dit goed nieuws.

Lees de walstroom strategie van het Havernbedrijf Rotterdam: HIER