Berichten

De Slimdak testsite een voorbeeld voor 70+ slimme daken in Nederland

/in , , , , /door

– Column van Emile van Rinsum 29 januari 2021 – In juni 2018 opende (toenmalig) wethouder Adriaan Visser de Slimdak testsite op de DakAkker. Het meest innovatieve groenedak van Nederland (en omstreken). Het slimme groenblauwedak bovenop het dak van het DakAkkerpaviljoen op Het Schieblock. Een dak dat ‘nadenkt’ en plek maakt voor hoosbijen als dit nodig is. Via een smartflowcontrol (c) regelt het dak zelf dat er plek wordt gemaakt voor hoosbuien (lees er alles over op www.dakakker.nl). In groenedakenland erg bijzonder. Hoe het werkt bekijk het korte filmpje (3 minuten):

Citylab010

De testsite werd deels gefinancierd door Citylab010 en diverse bedrijven. Het ideale public private partnership. Een terechte bijdrage uit dit ‘innovatie fonds’ van de gemeente ook want het dak is zeer innovatief. Citylab dekte een groot deel van de bouwkosten af en Optigrün ontwikkelde het slimme systeem, Binder groen en dak legde het groenblauwedak aan. Een aantal (dak)bedrijven sprong bij in materiele zin. Het Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpennerwaard redde het project door de laatste financiële gaten te dichten. Het Milieucentrum trok het project ondersteund door de architecten van ZUS.

Vergunning

Als iets compleet nieuw is dan gaat het verkrijgen van de benodigde toestemmingen en vergunningen  niet van een leien dakje. Zo ook bij het Slimdak. Het verkrijgen van de bouwvergunning liep traag ‘wat de overheid niet kent dat … dat eet ‘ie niet‘. Ook de Welstandscommissie deed nog een duit in het zakje, die was in de veronderstelling dat er een compleet dakpaviljoen gebouwd zou gaan worden … maar dat huisje stond er al! Maar goed … dat hoort allemaal bij een ‘koplopersproject’ en het is uiteindelijk allemaal gelukt.

Bedrijfsleven

Natuurlijk werk je met zoiets nauw samen met ‘het bedrijfsleven’. Want zonder innovatieve bedrijven kun je zoiets als lokaal milieucentrum niet helemaal zelf ontwikkelen. Het proces op gang houden, de financiering rondbreien, met enige ‘ambtelijke stroop’ dealen en de moed er inhouden bleek een hele klus.

Trots

Het Slimdak is een succes. Dus Rotterdam wees er trots op! Delegaties met architecten, ontwikkelaars en bouwers uit binnen – en buitenland liepen (voor de corona) het dak plat. In het binnen – en buitenland gaven we presentaties over de DakAkker en het Slimdak. Dit resulteerden (mede) in zo’n 70 van dit soort slimme daken. Zoals op het EMA-gebouw in Amsterdam (nu nogal in het nieuws vanwege de vaccins) ligt al een van enkele duizenden vierkante meters met de Smartflowcontrol (c) en op ‘De Lorentz’ in Leiden. In Rotterdam komt er Slimdak onder andere op Little C. Goed ook voor veel groene en duurzame werkgelegenheid.

Opgestroopte mouwen …!

‘Rotterdam’ zette weer eens mooie innovatie neer. Na de DakAkker, die was in 2012 het grootste landbouwdak in heel Europa en vervolgens ook nog dit Groenblauwedak. Prachtige resultaten van de Rotterdamse opgestroopte mouwen mentaliteit.

***

Emile van Rinsum is directeur van het Rotterdams Milieucentrum en mede-initiatiefnemer van de DakAkker, emile.vanrinsum@nullrotterdamsmilieucentrum.nl. 

 

 

De nieuwe groene daken subsidie ’te plat’ en ’te krap’

/in , , , , , , /door

Goed dat er jaren een groene daken subsidie is in Rotterdam. Hierdoor is met 235.000 m2 (volgens sommigen zelfs veel meer) onze stad ‘groene daken hoofdstad van Europa’ geworden met een aantal prachtige iconen zoals de DakAkker en Slimdak op het Schieblock, het Luchtpark op de Hofbogen en het Dakpark in Delfshaven.

Jammer dat de nieuwe subsidiebijdrage voor een groendak door de gemeente nu fors wordt verlaagd en ‘waarom niet een hoger bedrag voor daken die meer water bergen en biodiversiteit hebben. Dan daag je gebouweigenaren uit om daken aan te leggen die echt iets doen voor de stad’, schrijft het Rotterdams Milieucentrum aan het college van Burgemeester en wethouders (zie de brief onderaan). Het milieucentrum vreest dat bij het ontbreken van een aannemelijke financiële impuls het animo voor groene daken zal gaan afnemen in Rotterdam.

Rotterdam: €15
De groene daken subsidie was € 25 per m2 en gaat nu naar € 15. Het milieucentrum de nieuwe subsidieregeling ‘te plat’, er mag meer differentiatie worden toegepast. Gebouweigenaren krijgen dan voor een groenblauw retentiedak met een grotere waterbergingscapaciteit en meer biodiversiteit dan een normaal sedumdak meer subsidie per m2. Zo zijn gebouweigenaren te stimuleren tot aanleg van daken die meer ‘doen voor de stad’. MEER waterberging (goed tegen piekbuien en wateroverlast) en MEER variatie in de beplanting (goed voor de biodiversiteit) = MEER subsidiebijdrage.

Hittestress
De afgelopen jaren heeft de subsidiemaatregel voor groenedaken velen in staat gesteld een groendak aan te leggen met alle voordelen voor onze stad van dien, zoals: verkoeling en het tegengaan van het hittestress effect, de waterberging in het kader van de klimaatadaptatie en zeker ook de verhoging van de biodiversiteit. Naast alle voordelen die groendaken voor de gebouwen zelf opleveren.

Koploper
Rotterdam neemt door het vooruitstrevende Rotterdamse groenedakenbeleid een unieke internationale koppositie in voor wat betreft het aantal begroeide daken en ook enige spraakmakende iconen zoals de DakAkker, het Luchtpark op de Hofbogen, het Dakpark in Delfshaven en de Slimdak.

Verdichten
Het aantal m2 bruikbaar platdak in Rotterdam is aanzienlijk. De aanleg van meer groene daken op dit gigantische oppervlak kan een welkome bijdrage bieden aan het veerkrachtiger en klimaatbestendiger maken van onze stad. Tevens biedt het aantal m2 platdak een mogelijkheid tot de aanleg van meer gebruiksgroen en dus groene buitenruimte in een stad die zich steeds meer gaat verdichten.

België
Elders wordt deze differentiatiemethode al gehanteerd, in België gaat men uit van het aantal liters (regen)water dat op een groendak geborgen kan worden en de gemeente Den Haag werkt met een puntenstelsel waarin bijvoorbeeld een sedumdak minder scoort dan een intensiever ‘natuurdak’.

Amsterdam € 50
In Amsterdam is in de nieuwe subsidieregeling een minimum waterbergingseis van 30 liter per m2 opgenomen. Daarnaast wordt er gewerkt met een puntensysteem voor biodiversiteit, zichtbaarheid, waterberging. Het maximum subsidiebedrag in Amsterdam is € 50 per m2 voor een dak dat 50 liter per m2 of meer kan bergen. Het minimale bedrag per m2 is € 30, vanaf de ondergrens van 30 liter per m2. De subsidie wordt gemaximeerd op 50% van de totale aanlegkosten. Nieuw is in de Amsterdamse regeling voor 2019 is de biodiversiteitsbonus. Als het op­per­vlak­te van het dak voor 50% of meer uit (in­heem­se) gras­sen, krui­den en strui­ken en min­der dan 50% uit se­dum bestaat, kunnen de Amsterdammers maxi­maal een bedrag € 10,- meer krij­gen per m2.

Nieuwe gebouwen
Voor nieuwe gebouwen kan de (lokale) overheid ons inziens groene retentiedaken meer ‘afdwingen’ door aan het gebouwontwerp strengere voorwaarden te stellen in het vergunningentraject; onder andere door een directe koppelingen te maken met de thema’s wateroverlast, hittestress, verdroging, koeling en biodiversiteit worden slimme  – & groene – retentiedaken ook financieel gezien een zeer efficiënt middel om aan deze voorwaarden voor de vergunning(en) te voldoen. Dan zijn allerlei maatregelen zoals bergingstanks en infiltratievoorzieningen namelijk geen goedkoper alternatief meer voor slimme retentiedaken, omdat de meerwaarde hiervan optimaal en integraal wordt erkend. Koppel je deze kans aan door te voeren kostenbesparingen voor, tijdens en na de bouw  dan krijgen we werkelijk iets in beweging in Rotterdam!

Rotterdams weerwoord
In het gemeentelijke klimaatprogramma ‘Rotterdams Weerwoord’ staan ambitieuze doelstellingen ten aanzien van groene daken. “Als de gemeente Rotterdam wil dat groene daken zo’n grote rol gaan spelen in het klimaatbestendig maken van de stad, is er meer nodig dan deze ééndimensionale, te zuinige en te voorzichtige stimulering”, aldus het milieucentrum.

Lees de brief aan het college van Burgemeester en Wethouders over de groenedaken:
CollegeBenW.groenedaken.V2.brf

Video-impressie Groeneconferentie 2018 ‘Water en de stad’

/in , , , , , /door

Dinsdagavond 11 december 2018 was de jaarlijkse Groeneconferentie van het Rotterdams Milieucentrum (presentatie Suzanne Mulder). Deze stond helemaal in het teken van ‘water en de stad’ en de komende waterschapsverkiezingen. – zie hieronder korte impressies van alle sprekers en pitschers, de uitreiking van de GroenePluim en de GroeneVogel prijzen-.

Na sprekers zoals Johan Verlinde (Watersensitive), Arnoud Molenaar (Resilient Rotterdam) en pitchers Emile van Rinsum (Slimdak), Dirk van Peijpe (Urbanisten) Bas Sala (slimme regenton) en Geert van Poelgeest (Operatie Steenbreek) werd ook het eerste Waterschapsdebat gehouden. De GroeneVogel (vrijwilligersprijs) ging dit jaar naar de Vogelopvangcentra De Houtsnip en Vogelklas Karel Schot. De prijs werd uitgereikt door wethouder buitenruimte Bert Wijbenga. De Groenpluim (prijs voor de groenste overheidsdienaar van het jaar) ging naar ‘groenedaken ambtenaar’ Paul van Roosmalen. Inge Janse (Vers Beton) sprak weer zijn column uit.

Johan Verlinde van Watersensitive over de klimaatadaptatieplannen van Rotterdam:

Arnoud Molenaar van Resilient Rotterdam over het Global Center on Adaptation:

Dirk van Peijpe van de Urbanisten over de plannen voor de Hofbogen:

Emile van Rinsum van het Rotterdams Milieucentrum over de Slimdak-testsite op Het Schieblock:

Rens de Boer van Bureau Stadsnatuur vertelt over groene toepassingen in de stad:

Geert van Poelgeest over de operatie Steenbreek:

Uitreiking van de GroeneVogel vrijwilligersprijs:

Uitreiking van de GroenePluim aan Paul van Roosmalen: