Koffie to go is hot. Het Nationaal Onderzoek Horeca uit 2017-2018 liet al zien dat het gebruik van koffie to go in 10 jaar tijd maar liefst is verdubbeld van 22% naar 44%. De koffiebar wint aan populariteit. Door de komst en sterke groei van ketens als Starbucks is koffie to go nog meer in een stroomversnelling gekomen.
“Nu ons leven er anders uitziet door de COVID-pandemie halen we misschien geen koffie reizend naar onze studie of kantoor, maar is de koffie to go een uitje geworden. Nu we niet meer in onze favoriete koffiezaak kunnen zitten halen we ons favoriete warme drankje om mee te nemen, voor tijdens een wandeling in de zon of als pauze tijdens de thuiswerkdagen. Al deze to go koffies zorgen voor een behoorlijke hoeveelheid afval, alle bekers en plastic deksels verdwijnen na een kwartiertje in de prullenbak. Dat moet hoognodig veranderen!” – Martine Nederveen, initiatiefnemer.
Eind november start de eerste proefperiode van een herbruikbaar koffiebeker netwerk in Rotterdam. In Rotterdam bestaat nog geen systeem voor herbruikbare koffiebekers. Andere deelsystemen zoals de Felyx scooter zijn populair en laten potentie zien. In Duitsland en België wordt al met een dergelijk koffiebeker systeem gewerkt, maar alleen met contant geld. We zullen hier aan de slag gaan met de bekers van het Belgische Billie Cup. Verder zullen we in Rotterdam werken met de app van PackBack. Juist door die technologie kun je van je koffie genieten zonder al te veel extra gedoe. Wanneer je een koffie bestelt, betaal je een euro statiegeld en die krijg je van PackBack weer terug nadat je je beker hebt ingeleverd. Het systeem is dus helemaal gratis voor de koffiedrinker én je kan nooit meer je eigen herbruikbare beker vergeten! De initiatiefnemers verwachten zo een goed alternatief te bieden voor de gemakkelijke optie van wegwerpmateriaal. Dat moet duidelijk worden door simpelweg te gaan beginnen en te leren van de bevindingen van de gebruikers en data.
“Door een systeem met herbruikbare bekers te realiseren, schuiven we van een economie waar eenmalig wordt betaald voor 100% afval, naar een economie waar veelvuldig wordt betaald voor het hergebruiken van een product. En dat zonder extra gedoe.” – Berend van Zanten, co-founder Groenemorgen.
PackBack is een Rotterdamse start-up met een missie om de miljoenen kilo’s afval uit de afhaal- en bezorg markt te elimineren. Door hun tech-enabled netwerk wordt het circuleren van to-go verpakkingen simpel en betaalbaar. Restaurants en espressobars krijgen een complete, hassle-free service voor luxe herbruikbare verpakkingen. Zonder meer te betalen dan voor een wegwerp variant. In juni 2020 is PackBack al gestart met herbruikbare maaltijdverpakkingen. Wat toen ook als pilot begon mondde uit in een technologie die breed inzetbaar is voor andere herbruikbare producten. Hun technologie wordt gebruikt voor het afvalvrije bakkie, maar binnenkort ook toegepast in andere steden voor maaltijdverpakkingen.
“Door herbruikbare koffiebekers te laten aansluiten op ons netwerk, kunnen wij onze impact vergroten en uiteindelijk de transitie naar een circulaire economie laten versnellen.” – Tristan Algera, co-founder van PackBack. Lees meer over Pack Back in de Wereld voor Morgen: https://www.voordewereldvanmorgen.nl/leden/packback.
Mocht je naar aanleiding van dit bericht interesse hebben om deel te nemen aan de pilot in Rotterdam of willen meebouwen een deelsysteem in een andere stad mail dan naar berend@nullgroenemorgen.org of kijk op packback.app/faq om contact op te nemen.
Omdat er in grote delen van Rotterdam groente- en fruitafval (GF) niet gescheiden wordt ingezameld is er veel vraag naar lokaal composteren. Een tiental wormenhotels werd in de periode maart – oktober 2020 als proef geplaatst in de openbare ruimte maar ook in enkele particuliere tuinen. Veel bewoners willen best hun bijdrage leveren aan duurzaamheid door hun groente- en fruitafval lokaal te composteren. Eigen buurtcompost maken is niet alleen duurzaam, het is ook een sociaal gebeuren. Buurtbewoners komen op een andere wijze met elkaar in contact en zullen in gezamenlijkheid hun stedelijk groen beheren en composteren. Ter plekke wordt het organische afval uit de huishoudens gecomposteerd. De kringloop blijft klein en het levert een nuttig eindproduct op: compost.
Het bleef dus niet alleen bij het plaatsen van de wormenhotels maar er werden ook compostworkshops georganiseerd door het milieucentrum. Ieder wormenhotel kreeg ook een eigen hotelier. Dat is de contactpersoon voor de deelnemende huishoudens maar ook ons aanspreekpunt in de wijk.
De proef met de tien wormenhotels verliep organisatorisch en procesmatig positief met veel animo uit de wijken waar de wormenhotels werden geplaatst en een wachtlijst van zevenentwintig ‘straten’ die graag ook een wormenhotel willen.
De gemeente vroeg ook om toekomstplannen. Het voorstel is: meer wormenhotels plaatsen. Er is zeker animo voor honderd wormenhotels in de stad. Momenteel staan er 27 bewonersgroepen op de wachtlijst. Naar voorbeeld van Amsterdam is het ook goed om onderzoek te doen naar ondergrondse wormenhotel of wormencontainer.
In het restafval zit per inwoner van Rotterdam per jaar gemiddeld 79,4 kilo groente en fruitafval (GF) en 51,1 kilo ander composteerbaar afval. Stel dat van dat andere afval ongeveer 50% (= 25,6 kg.) ook gecomposteerd kan worden. Een totaal dus van ± 105 kg, dat komt overeen met het landelijk gemiddelde van 100 kg per persoon per jaar. Van één wormenhotel kunnen ongeveer 25 huishoudens gebruik maken. Dat zijn dus gemiddeld 45 personen die per jaar in totaal ruim 4700 kilo composteerbaar afval in hun wormenhotel kunnen verwerken.
Dat levert de gemeente dus een besparing op! Stel dat een wormenhotel 5 jaar meegaat (maar ze zijn gebouwd voor een periode van 15 jaar). Dan kan er per wormenhotel een ruim 23.500 kg GFE verwerkt worden.
Voor de voorgestelde 100 wormenhotels is dat dus: 2,3 miljoen kilogram gecomposteerd afval (en 6,9 miljoen kilogram over een periode van 15 jaar). Kilogrammen die niet met de vuilniswagen hoeven worden opgehaald, kilogrammen GF-afval die niet hoeven te worden verwerkt, het levert bovendien kilogrammen hoge kwaliteit compost op die gebruikt kunnen worden in (volks)tuinen en geveltuinen.
De gemiddelde kosten van GFE inzameling en verwerking in Nederland liggen tussen de 40 en 70 eurocent per kg. (400-700 €/ton). Bij gebruik van 5 jaar kan er met één wormenhotel dus zo’n € 9.400,- tot € 16.450,- bespaard worden. Een wormenhotel inclusief 1 jarig begeleidingstraject (met daarna een online buurt compost communnity) en promotie kost tussen de € 4.000,- en 8.000,- per stuk, afhankelijk van de oplage. De wormenhotels zijn dus, zeker in grotere oplage een aanzienlijk goedkopere oplossing dan de huidige inzameling en verwerking. Bij plaatsing van 100 wormenhotels kan de totale besparing oplopen tot rond een miljoen euro in 5 jaar (en 3 miljoen euro over een periode van 15 jaar). Deze besparing neemt verder toe bij toepassing van grotere, ondergrondse wormenhotels of lokale verwerking in een semi-ondergrondse Wormerij of een investering in langere termijn begeleiding van normale wormenhotels.
Hier de evaluatie als PDF: Evaluatie.wormenhotel.2MB.2020
Website: www.wormenhotel.nl
Twitter: twitter.com/wormenhotel
Facebook: www.facebook.com/wormenhotel
Projectleider Plan Boom Max Zevenbergen: “Voor de pakketten hebben we gekozen voor de Mispel, Gele Kornoelje en de Gewone Vlier. Inheemse soorten, die het met hun kleur en vruchten goed doen in iedere (stads)tuin. Er zijn twee pakketten met ieder drie boompjes. Bij pakket 1 Ik heb de ruimte, krijg je drie boompjes thuis afgeleverd. Bij pakket 2 Voor mij en ergens anders, krijg je 1 boompje thuis afgeleverd en doneer je 2 boompjes die Plan Boom op een mooie locatie ergens in Nederland plant.” Beide pakketten kosten 25 euro. Bestellen kan op: www.boompjesvoorbeginners.nl.
Plan Boom wil in de hele keten bijdragen aan een duurzamer Nederland. Voor het verpakken van de boompjes is daarom samenwerking gezocht met de Groene Boerderij, een zorgboerderij in Den Ilp. Amber Groeneveld: “Wij zijn heel blij met deze samenwerking. Onze missie is om onze plek te delen met anderen en te leren leven met de natuur en elkaar. Dat doen wij onder meer met onze zorgboerderij en ons voedselbos en duurzaam te leren leven met de natuur, elkaar en onszelf.” Het hele jaar kunnen de pakketten worden besteld, uitlevering wordt gedaan gedurende het plantseizoen van november tot maart.
Plan Boom is een project van de Natuur en Milieufederaties, LandschappenNL en partners Trees for All, LSA bewoners, stichting wAarde en het Rotterdams Milieucentrum, de Gezonde Stad Amsterdam en Duurzaam Den Haag. Samen planten zij met heel Nederland 10 miljoen bomen. Overheden, buurtinitiatieven, grondeigenaren en nu dus ook mensen met een eigen tuin(tje) helpen mee om dit doel te realiseren. De Postcode Loterij ondersteunt de campagne.
Na aanmelding ontvangt je een weblink.
Rekenen met energie – workshop met Frans Debets (gratis) – 19.45 uur.
kWh, Joule of Watt?
Het onderscheid tussen energie en vermogen, het belang van tijd, het gebruik van kWh, Joule of Watt. We gaan rekenen met enkele voorbeelden. >>> HIER <<< aanmelden.
Rekenen met energie – workshop met Frans Debets (gratis) – 19.45 uur.
Wat verbruik je nu echt, thuis?
Hoeveel energie gebruik je thuis, hoe kun je dit beïnvloeden en wat zijn de effectiefste maatregelen? >>> HIER <<< aanmelden.
Rekenen met energie – workshop met Frans Debets (gratis) – 19.45 uur.
Hoe is je energierekening samengesteld?
Hoe is de energierekening samengesteld, welke kosten kun je zelf beïnvloeden en welke niet? Wat zijn de ontwikkelingen de komende jaren? >>> HIER <<< aanmelden.
Rekenen met energie – workshop met Frans Debets (gratis) – 19.45 uur.
Hoe kun je je huis het beste isoleren?
Hoe gedraagt warmte zich in je huis? Hoe kunnen we de warmtevraag verminderen? Wat zijn de kenmerken van goede isolatie? >>> HIER <<< aanmelden.
Rekenen met energie – workshop met Frans Debets (gratis) – 19.45 uur.
Hoe kun je nu echt besparen op de energiekosten?
Hoe kan je echt energiekosten verminderen. Wat zijn effectiefste maatregelen? Waar moet je op letten? >>> HIER <<< aanmelden.
Rekenen met energie – workshop door Frans Debets (gratis) – 19.45 uur.
CO2 en het klimaat, hoe zit dat?
Er is veel aandacht voor CO2 en het klimaat. Waarom is CO2 zo belangrijk en hoe zit het met klimaatbeleid? >>> HIER <<< aanmelden.
De resultaten van dit onderzoek worden beschreven in het Rotterdamse omgevingseffectrapport (het ROER), eigenlijk is dit een PlanMER. Deze milieueffectrapportage is nodig voor de onderbouwing van de omgevingsvisie.
Lees er HIER meer over.
Naar aanleiding van de uitgangspunten voor dit onderzoek (naar de effecten van de omgevingsvisie) heeft het Rotterdams Milieucentrum, samen met de Natuur – en Milieufederatie Zuid Holland, Natuurmonumenten en het Zuid Hollands Landschap een zienswijze geschreven. Hoewel de natuur – en milieuorganisaties positief staan tegenover de uitgangspunten willen zij dat een aantal punten wordt meegenomen in het onderzoek.
Er zal een goed evenwicht gevonden moeten worden tussen het streven naar de ‘compacte stad’ en het behoud van bestaand stadsgroen. Oftewel het bouwen in het bestaande en spaarzame groen moet niet een uitgangspunt worden om tot een compacte stad te komen. Daarnaast blijft het huidige dakoppervlak in de stad vrijwel onbenut. De daken geven de mogelijkheid om gebruiksgroen toe te voegen aan de compacte stad.
Biodiversiteit: Biodiversiteit gaat wereldwijd achteruit. Steden kunnen een bijdrage leveren aan het behoud van soorten en het versterken van natuurbeleving. Door stedelijk groen (parken, tuinen, bedrijfsgroen, straatgroen) met de juiste beplanting in te richten en ecologisch te beheren wordt biodiversiteit ondersteund. Graag zien wij in de plannen terug op welke wijze gemeente Rotterdam de biodiversiteit in de stad wil gaan verbeteren.
Luchtkwaliteit: Om een gezonde buitenlucht voor de mensen in de stad te waarborgen is het nodig binnen de gestelde WHO normen te blijven. Om dit goed te kunnen monitoren zou het vanzelfsprekend moeten zijn hier aandacht aan te geven in de mobiliteitsplannen die worden opgesteld. Daarnaast zullen goede verkeerscirculatieplannen moeten voorkomen dat er doorgaande routes door Rotterdam blijven lopen. Hiermee zal er aandacht moeten zijn om het gemotoriseerd verkeer af te afzwakken om te komen tot een autoluwere stad. Op welke wijze worden deze punten uit de coalitie gezond verkeer vorm gegeven in de Omgevingsvisie?
Openbaar vervoer: Onderdeel van mobiliteitsplannen is ook het goed benutten en uitbreiden van het openbaar vervoer. Zoals bijvoorbeeld het benutten van de tunneltraverse tussen noord- en zuid Rotterdam als snelle en schone OV verbinding.
Parkeren: Wordt er ook aandacht besteed aan de parkeernormen voor nieuwe kantoren/bedrijven die veelal voldoende OV in de directe omgeving hebben?
Fiets: Om te komen tot een gezonde en vitale stad zal naast het Openbaar Vervoer ook de fiets meer ruimte moeten krijgen. Meer ruimte voor de fiets in de stad door middel van goede fietsverbindingen en voldoende fietsenstallingen.
Stikstof: Natuurorganisaties voeren diverse herstelmaatregelen uit om de schade van stikstof in natuurgebieden te herstellen. Maar zolang de stikstofuitstoot niet omlaag gaat, is het dweilen met de kraan open. Daarom is het verminderen van de uitstoot aan de bron van essentieel belang. Wij vragen dan ook aan de gemeente Rotterdam op welke wijze er wordt gewerkt aan de reductie van stikstof in de stad.
Hittestress: Het wordt steeds warmer in Nederland en de warmte wordt langer vastgehouden. Met name in steden is deze trend goed merkbaar en de verstedelijking blijft toenemen. Wat zijn de plannen van Rotterdam om hittestress in de stedelijke omgeving tegen te gaan?
Bedrijfsvoering is van groot belang in de stad, ook hier kunnen de nodige bijdragen worden geleverd aan een schonere stad. Op welke wijze gaat de gemeente Rotterdam werken aan een effectief en schoon stadsdistributiesysteem dat moet voorkomen dat vervuilend vrachtverkeer de stad in moet voor de aflevering van goederen bij winkeliers en overige bedrijven?
Zonne-energie: In de stad Rotterdam zijn er een tal van ongebruikte daken. Op scholen, bedrijfspanden etc. Veel van deze daken zijn geschikt voor een zonnedak. Het zou dan ook zeker van meerwaarde zijn wanneer de gemeente Rotterdam een visie zou ontwikkelen op welke wijze deze daken benut kunnen worden voor zonne-energie?
Groen in de stad: In het stedelijke gebied verdwijnt groen, bijvoorbeeld door nieuwe woningen, het verharden van pleinen met steen of cement en het bouwen van bedrijventerreinen. En er zijn ook steeds meer mensen die hun tuin betegelen. Groen in de stad is nodig voor een klimaatbestendige en leefbare stad. In de afgelopen jaren hebben de ontwikkelingen ten aanzien van stedelijk groen stil gestaan, de kans dit aan te pakken is er nu. Graag zien wij dan ook op welke wijze de gemeente Rotterdam invulling gaat geven aan een klimaatbestendige stad.
Natuurinclusief: Natuurinclusief bouwen geeft de mogelijkheid een gezonde en aantrekkelijke stad te creëren. Het is een feit dat goed stedelijk groen voor verkoeling zorgt in de zomerhitte, het zuivert de lucht en biedt volop ruimte aan mede-stadsbewoners, zoals huismus, gierzwaluw, merel of gewone dwergvleermuis. Juist dankzij deze bevolkingsgroepen komen steden en dorpen pas écht tot leven. Op welke wijze gaat de gemeente Rotterdam hier een invulling aan geven?
Waterberging en vergroening: De klimaatverandering heeft een duidelijk impact op de stad, heftige regenbuien kunnen veelal niet worden opgevangen. Waterberging en vergroeningsplannen, bijvoorbeeld op daken, zouden een oplossing kunnen zijn van dit probleem waarvan de uitwerking in de Omgevingsvisie op zijn plek zou zijn.
De gemeente staat voor vele uitdagingen die vertaald zijn in diverse beleidsnotities en plannen op het gebied van hittestress, zon op dak, mobiliteit, vergroening, verduurzaming van de bestaandebouw, klimaatadaptatie, het klimaatplan, de resilience-aanpak, water, circulair, etc. De Omgevingsvisie is bij uitstek het medium deze beleidsnotities, uitgangspunten, doelen, stippen op de horizon en plannen tot één geheel te maken: een samengevatte stadsaanpak.
Als natuur- en milieuorganisaties hebben wij een breed netwerk. Er zijn vrijwilligersorganisaties die zich verbonden voelen met de stad inclusief de omgeving, en de ontwikkelingen die hier plaats vinden. Het zou een gemiste kans zijn hier geen gebruik van te maken. Wij willen dan ook graag met de gemeente Rotterdam mee denken op welke wijze de achterban van de natuur- en milieuorganisaties op een goede manier zou kunnen worden ingezet.
Lees de complete zienswijze HIER <<<
Door: Alex Ouwehand (directeur Natuur – en Milieufederatie Zuid Holland)
Deze maand opvallend goed nieuws in de Rotterdamse haven en met name voor de inwoners in de directe omgeving van de Rotterdamse haven. Tot 2030 wordt voor ongeveer € 175 miljoen extra geïnvesteerd in de aanleg van meer walstroomvoorzieningen. Hiermee verkrijgen aangemeerde schepen energie van de wal in plaats van hun eigen, veel meer vervuilende, dieselgeneratoren te laten draaien. Het reduceren van stank en geluidsoverlast en het verminderen van de uitstoot van CO₂, fijnstof, stikstofoxide en zwaveloxide van zeeschepen krijgen hiermee in de Rotterdamse haven een forse impuls.
Allard Castelein, CEO van Havenbedrijf Rotterdam en Arno Bonte, wethouder voor Duurzaamheid en Luchtkwaliteit lanceren een proef met walstroom. Foto: Port of Rotterdam, JERRY LAMPEN
De afgelopen decennia heeft de NMZH aangedrongen op de grootschalige uitrol van walstroom om de emissies in de Rotterdamse haven fors terug te dringen en de geluidsoverlast voor omwonenden structureel te beperken. Rotterdam is Europa’s grootste haven. Alleen al in 2019 deden 23.491 zeeschepen en zo’n 100.000 binnenvaartschepen Rotterdam aan. Zij voeren zo’n 325,8 miljoen ton aan grondstoffen en goederen aan. Er werd dat jaar ook voor 143,6 miljoen weer afgevoerd. Zonder walstroomvoorzieningen zijn de afgemeerde schepen gedwongen om 24 uur per dag dieselgeneratoren aan boord te laten draaien voor de hele energievoorziening aan boord. Volgens de gemeente Rotterdam verbruiken deze zeeschepen dan jaarlijks net zoveel elektriciteit als 250.000 tot 300.000 huishoudens. Dat zorgt voor de uitstoot van onder meer 8.000 ton stikstof en ongeveer 600.000 ton CO₂. Om je een beeld te vormen: een cruiseschip stoot los van andere emissies alleen al CO₂ uit, die gelijk staat aan wat 3.500 (!) auto’s per uur uitstoten.
Anders dan bijvoorbeeld Euro95 of diesel aan de pomp kan de samenstelling van stookolie voor zeeschepen sterk variëren. De basis van deze brandstof zijn aardolierestanten van raffinaderijen na de productie van lpg, benzine, nafta, kerosine en diesel. Deze oliesmurrie is vaak zo dik dat er vloeistof bij moet worden gemengd. Volgens het RIVM is het ‘vaak niet duidelijk welke stoffen hiervoor worden gebruikt en of ze daarvoor zijn toegestaan’. Onderzoekers van het RIVM legden in 2017 en 2018 monsters uit de brandstoftanks van vijftig zeeschepen in de Rotterdamse haven onder de microscoop. In vrijwel alle monsters vonden zij één of meerdere afwijkende stoffen zoals oplosmiddelen en organochloorverbindingen. Het instituut noemt lood, trichlooretheen en tetrachlooretheen. Deze stoffen mogen niet in stookolie zitten, komen niet van nature in aardolie voor en worden volgens het RIVM niet in de stookolie verwacht. Het RIVM deed het onderzoek in opdracht van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), de instantie die controleert of transportbedrijven zich aan de regels houden.
Belangrijke stap in verduurzaming havenDe afgelopen jaren is bij bijna alle Rotterdamse openbare ligplaatsen voor de binnenvaart al een walstroomaansluiting gerealiseerd. Nu gaat dit dus ook gebeuren voor de zeeschepen. Aangezien binnenvaartschepen veel minder stroom verbruiken dan zeeschepen is dit een belangrijke stap in het verder verduurzamen van de Rotterdamse haven. De ferry van Stena Line in Hoek van Holland gebruikt al langere tijd walstroom om hinder voor de omgeving te beperken. Voor de offshore schepen van Heerema die regelmatig bij Rozenburg liggen, bouwen Eneco en het Havenbedrijf op dit moment een walstroomvoorziening.
Nu dus deze belangrijke vervolg stap. Met deze investering kunnen de komende jaren vaste punten voor walstroom worden aangelegd aan publieke kades, zodat bezoekende zeeschepen deze gemakkelijk weten te vinden. Daarnaast gaan de gemeente en het Havenbedrijf walstroom aanleggen op privékades voor containerschepen, cruiseschepen, offshore-schepen en de veerboten naar de Engelse oostkust. Verder wordt geïnvesteerd in zeeschepen waarvoor nu nog weinig mogelijkheden zijn voor walstroom, zoals natte bulkschepen die bijvoorbeeld olieproducten of vloeibare chemicaliën vervoeren. In totaal gaat het om acht tot tien walstroomprojecten voor verschillende zeeschepen.
Gebruik van walstroom zorgt voor schonere lucht. In de directe omgeving is minder uitstoot van stikstofoxide en fijnstof. Ook gaat de uitstoot van CO₂ verder omlaag. Het walstroomproject moet met duurzaam opgewekte energie in 2030 een besparing van 200.000 ton CO₂ opleveren. Bovendien heeft de omgeving geen last meer van het geluid van draaiende generatoren. Zeker voor de omwonenden die al jaren geluidsoverlast ervaren is dit goed nieuws.
Lees de walstroom strategie van het Havernbedrijf Rotterdam: HIER
